Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English

Tegenwicht Opinie # 38

Beschamend

Hoe Nederland met zijn Ama's* en kinderen van asielzoekers omgaat

* Alleenstaande minderjarige asielzoekers

Niet welkom

Wie nevenstaand bericht op Kerstavond leest voelt zich ongemakkelijk op de avond dat de koelkasten van de Nederlandse huishoudens uitpuilen van de luxe.  Die nacht of op Kerstochtend horen we: "Er was geen plaats voor hen in de herberg." Zo is het maar net: in een van de rijkste landen ter wereld hebben we het geld er niet voor over om onze gastkinderen fatsoenlijk te voeden. De Nederlandse kinderen worden te dik, de gastkinderen hebben te weinig. 

Denkfout

De cruciale fout is dat kinderen van asielzoekers en andere immigranten niet gezien worden als persoon maar als verlengstuk van de ouders. Hebben de ouders geen rechten, dan hebben hun kinderen die ook niet. Een kind echter is een persoon vanaf de geboorte - volgens sommigen zelfs al eerder - met alle rechten van dien, voor een kind recht op levensonderhoud, steun, hulp, verzorging, onderdak en gezinsleven, ongeacht ras of politieke status. Een dergelijk onderscheid wordt hier dus wel gemaakt. Er wordt dwars tegen de grondwet en de verdragen in gediscrimineerd. 

Asielzoeker krijgt veel te weinig geld - Kind onder elf jaar eet van 3,63 euro per week
Nico de Fijter, Trouw 24 december 2005

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft uitgerekend wat een dag gezond eten kost. Voor een kind is dat per dag al 3,84 euro. [...] 
,,Het is zo verschrikkelijk weinig dat je er amper een óngezonde maaltijd van kunt bereiden'', zegt een woordvoerster van VluchtelingenWerk. [...]
Opmerkelijk is dat de toelagen sinds 1997 niet meer zijn aangepast, ook niet aan de inflatie. Overigens: als die indexering wel plaats had gehad, zouden de toelagen nog steeds erg laag zijn.

Kunstmatige grens

Het bericht hiernaast geeft een tweede cruciale fout aan: de kunstmatige grens van achttien jaar en vooral hoe daarmee wordt omgegaan. 

Een gemeenschap, een land bijvoorbeeld, moet wel de nodige praktische regelingen afspreken om met elkaar te kunnen leven. Leeftijdsgrenzen zijn daar deel van omdat een baby en een veertig- of tachtigjarige nu eenmaal verschillen qua behoeften en mogelijkheden. Een grens van achttien jaar als begin van de volwassen status is dan op zich niet onredelijk. Het punt is: hoe hiermee omgegaan wordt door onze ambtenaren. 

Je zou denken: OK, achttien jaar is volwassen, dus zorg voor jezelf, maar dat moet dan wel eerst mogelijk gemaakt zijn door een opleiding en door aanwezige werkgelegenheid. Daar wringt de schoen. 

Bureaucratisch denken

Er zijn politieke stromingen die veel vertrouwen hebben in 'de staat'. Men denkt dan aan een gemeenschap van redelijk denkende mensen. Wat men te zien krijgt is echter een massa bureaucratisch denkende ambtenaren. Hoe meer 'staat', hoe meer ambtenaren; hoe meer ambtenaren, hoe meer hun taken opgespitst zijn in kleine partjes in een sterk hiërarchisch geheel dat niemand meer kan overzien. Eens te meer gaat men bureaucratisch denken.

Dat gaat zo: 'Meneer is vandaag achttien jaar geworden, dus meneer is vanaf nu volwassen en zelf verantwoordelijk voor zijn levensonderhoud. Zo staat het in de wet en daar moeten we ons allemaal aan houden.'

Wat het bureaucratisch denken totaal niet meer ziet is dat dit een volkomen kunstmatige grens is die slechts om praktische redenen zo afgesproken is. Met de bureaucratische meetlat ziet men de menselijke maat niet meer. Men ziet niet dat de overgang van kind naar volwassene altijd heel geleidelijk verloopt, in feite zo tussen de 16 en 24 jaar, nooit op een dag is vast te pinnen en dat bovendien de omstandigheden, de kansen en mogelijkheden een rol van formaat spelen. Men bedenkt niet dat het beter is toch die opleiding even af te maken en om dan voor werkgelegenheid te zorgen zodat de formele volwassen status ook feitelijk waargemaakt kan worden. 

Geen leefgeld voor 4.000 asielzoekers

Het ministerie van justitie gaat de betaling van leefgeld aan asielzoekers stopzetten die ouder dan 18 jaar zijn en zijn uitgeprocedeerd. Het gaat om ongeveer vierduizend vluchtelingen die als minderjarige asielzoeker naar Nederland zijn gekomen. [...]
NRC 14 juli 2005

De gemeente Utrecht vreest dat deze asielzoekers massaal kiezen voor de illegaliteit en pleit voor een andere aanpak.
(Trouw, 5 juli 2005)

Justitie wil af van jonge asielzoekers - Toine Heijmans, De Volkskrant 2 juli 2005

De Utrechtse wethouder Hans Spekman schreef een boze brief aan de Kamer, toen hem afgelopen week bij toeval duidelijk werd dat de betaling van het leefgeld stopt. 

[...]‘Dit is onbestaanbaar. Een hele groep asielzoekers wordt, tegen alle afspraken in, de illegaliteit ingejaagd. Dat kunnen wij er niet bij hebben in de grote steden.’

Drie jaar geleden werd al eens geprobeerd de uitbetaling van het leefgeld te stoppen. Dat liep op niets uit. Twee ama’s pleegden uit paniek zelfmoord, meldde de belangenvereniging Samah. Diverse rechtbanken wezen het systeem af. 

De menselijke maat, maar ook de menselijke waarden en normen zijn uit het blikveld van het bureaucratische denken geraakt. Er is geen ouder die een achttien- of zelfs 28-jarig kind niet meer als eigen kind ziet en die hem of haar de nodige hulp en zorg zal onthouden. 

Dit is een universele menselijke waarde en norm. Maar zodra 'de staat' gastkinderen heeft, zijn dit niet de kinderen van de gemeenschap van redelijk denkende mensen, maar kinderen van de bureaucratie. Deze legt een kunstmatige grens aan, houdt zich daar strikt aan en verliest daarmee universele waarden en normen uit het oog. 

VN: Nederland schendt rechten van het kind - Nico de Fijter, VN 31 januari 2004 

Nederland leeft het Verdrag voor de Rechten van het Kind niet goed na. Met name in het asielbeleid worden de kinderrechten geschonden. Jonge asielzoekers op straat zetten, zoals nu gebeurt, mag niet. Dat zegt het VN-comité voor de rechten van het kind. 

'Nederland schendt VN-kinderverdrag' - Sheila Kamerman en Derk Stokmans, NRC 26 oktober 2004
Nederland schendt het VN-verdrag inzake de rechten van het kind. De behandeling van alleenstaande minderjarige asielzoekers door de Nederlandse overheid is in strijd met bepalingen uit dat verdrag. 
Dat stellen deskundigen in internationaal jeugdrecht en vreemdelingenbeleid

Toen greep de rechter in

De voorzieningenrechter van de Centrale Raad voor Beroep greep op 8 augustus 2005 in door te bepalen dat ook een illegaal kind recht heeft op bijstand. De Nederlandse Koppelingswet verbiedt dit - of maakt het althans mogelijk te weten wie illegaal hier is -  maar er zijn internationale verdragen die een hogere rechtskracht hebben: het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind. Deze uitspraak trok een streep door het kabinetsbeleid.

Ook illegaal kind heeft recht op bijstand; Uitspraak rechter zet Koppelingswet onder druk; Trouw, 10 augustus 2005.
De rechter baseert zich op twee kernbepalingen van het internationale verdrag voor de rechten van het kind. [...] De uitspraak zet daarmee een streep door het kabinetsbeleid, stelt de hoogleraar vast. 
Illegaal of niet, kind heeft recht op eten; M. van Dooren, Trouw, Podium, 17 augustus 2005.
Ieder mens heeft recht op een adequate levensstandaard. Voedsel, kleding en onderdak maken daar deel van uit. Dit is geregeld in mensenrechtenverdragen waar Nederland aan gebonden is. Het staat in artikel 11 van het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten uit 1966 en specifiek voor kinderen in artikel 27 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind uit 1989.
Beide verdragen kennen ook een bepaling die zegt dat er ten aanzien van dit recht op geen enkele grond discriminatie mag plaatsvinden. Dus ook niet op grond van het feit dat iemand vreemdeling is en geen verblijfsstatus heeft in Nederland. 

Twee reacties zijn typerend

De VNG trok onmiddellijk aan de bel: wij zijn verantwoordelijk voor de opvang van de kinderen, dan moeten wij ook het geld hiervoor ter beschikking krijgen.
De VNG sloot zich hier aan bij de vele gemeenten die al eerder geprotesteerd hadden tegen het keiharde beleid van minister Verdonk en het kabinet.
Naast de gemeente waren er al de kerken, scholen, gezinnen, kinderen, advocaten en tal van instanties die al eerder geprotesteerd hadden.
Dit is hoopgevend.
 
Parlementsleden echter van CDA, VVD en LPF) reageerden heel anders: dan moeten we de bijstandswet maar aanpassen.
Dit is beschamend.

Massale protesten

Al heel lang wordt massaal geprotesteerd tegen het asielbeleid van de regering. 

Nu vooral door de VNG:
VNG botst met Verdonk over het asielbeleid; Froukje Santing; Trouw 12 augustus 2005 - De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) botst met minister Verdonk (Vreemdelingenzaak en Integratie, VVD) over de uitvoering van het asielbeleid. De minister houdt zich volgens de organisatie niet aan de afspraak dat er een zogeheten 'sluitende aanpak' voor de opvang van asielzoekers zou komen.
Gemeenten stellen commissie in om klachten over het asielbeleid door te lichten. De VNG wordt overstelpt met klachten van gemeenten over het asielbeleid. 'Verdonk loopt het risico om onder haar eigen ambities te bezwijken.' (NRC, Froukje Santing, 12 augustus 2005.
 
Al eerder door gemeenten die vluchtelingen opvangen:
Noordelijke gemeenten weigeren uitzetting; Trouw 13 december 2003 
Alle gemeenten in de drie noordelijke provinciën weigeren mee te werken aan het uitzettingsbeleid van minister Verdonk.
 
Door de kerken:
[H]et zijn gewone Nederlanders die een op straat gezet asielzoekersgezin in een fietstunneltje vinden en in huis nemen; het zijn Nederlandse burgers die maandenlang vluchtelingen in hun caravan laten wonen en ze te eteg geven; het zijn kerkgemeenschappen overal in Nederland die zich ontfermen over asielzoekersgezinnen in hun gemeente. 
Marion Bloem en Ivan Wolffers, Kamer kan nu onze schaamte wegnemen; asielbeleid; Trouw 28 juni 2005.
 
Door buren, burgers en buitenlui: 
'Ik laat deze mensen niet vallen'; Dorien Pels, Trouw 28 juni 2005
Vandaag is de eerste grote protestactie tegen dat besluit van minister Verdonk. Witte illegalen beloven hongerstakingen en bijna elk dorp kent wel een schrijnend geval waar het zich voor wil inzetten (Trouw 28 januari 2004)
 
Door scholen, schoolkinderen, leerkrachten:
Op een dag kom je op school en hij is weg; het verhaal van Juf Judith; F. Weeda, NRC 7 mei 2005 
Reacties, NRC 14 mei 2005
(Toen moesten alle meisjes huilen, Dorien Pels, Trouw 17 juni 2005; 
Een van haar ambtenaren schreef terug dat hij het erg voor ons vond maar dat het nou eenmaal de regels zijn.
Scholen met asielzoekertjes aan hun lot overgelaten; Dorien pels, Trouw 17 juni 2005
Mevrouw Verdonk, kun je kinderen dit wel aandoen? Henk Groeneveld, Trouw 18 juni 2005.
 

 

Vervolg scholen:
Onderwijsorganisaties tegen overhaast uitzetten leerlingen; Trouw 11 oktober 2005. "Volgens hen [= onderwijsorganisaties] schendt het kabinet de rechten van het kind zoals die zijn vastgelegd in de internationale verdragen."
 
Door bestuurders, advocaten en andere juristen:
Verzet tegen uitzetbeleid groeit; Bestuurders en juristen sluiten zich aan bij kritiek op wegsturen asielzoekers; De Stentor 29 januari 2005 - "Ook deskundige bestuurders halen de huidige voorstellen onderuit halen" - "De kamerleden kregen een lawine van kritiek op de plannen van minister Verdonk [...]." 
Advocaat A. van Driel begint voor 21 kinderen [...] een eigen procedure. [... Hij] beroept zich op de Universele Verklaring van de Rechten voor het Kind." (Trouw 13 mei 2005)
Samen met hun advocaat tegen gisteren 21 kinderen van asielzoekers naar Den Haag. [...] Minister Verdonk komt niet naar beneden, wel een van haar ambtenaren [...]. 'Wanneer begint mij leven echt?' Dorien Pels, Trouw 13 mei 2005.  
 
Door artsen: 
De vertrouwensartsen stuurden een brandbrief aan het ministerie over de stress waaraan de kinderen lijden en die enorme invloed heeft. Geen antwoord gehad. (Trouw 7 mei 2005)
De Inspectie voor Gezondheidszorg en het Medisch Tucht College hebben ernstige kritiek op de medische zorg aan asielzoekers: verwaarlozing tot de dood erop volgt. (Trouw 16 augustus 2005)
 
Door Vluchtelingenwerk en de Werkgroep Vluchtelingen Vrij:
Minister Verdonk dreigt de subsidie te stoppen als men doorgaat met het project "26.000 gezichten". "Haar dreigement is ongehoord en principieel volstrekt verwerpelijk". De VVD kan begrip opbrengen, maar de oppositie briest "De minister probeert de samenleving de mond te snoeren". (Trouw 15 april 2005, 'Ze maakt ons monddood', Cees van der Laan).
Afgelopen weekend vond de politie een 30-jarige asielzoekster met haar kinderen verkleumd in een bushok in het Groningse Leek. "Ze hebben mazzel gehad dat iemand zo slim is geweest de media te bellen", reageert Hans Alderkamp van de Werkgroep Vluchtelingen Vrij. "Maar er leven veel meer mensen zoals zij op straat." 
 
Door Human's Right Watch:
Human Rights Watch veroordeelde het Nederlandse asielbeleid. 
Marion Bloem en Ivan Wolffers, Kamer kan nu onze schaamte wegnemen; asielbeleid; Trouw 28 juni 2005.
 
Door columnisten:
Minister van vreemde zaakje, Elsbeth Etty, NRC 15 maart 2005
Arme Rita. Zij wil electoraal scoren door hard, flink en cordaat op te treden, maar ze meet zichzelf een slachtofferrol aan als aan het licht wordt gebracht hoe mensonterend haar beleid soms uitpakt.
Ik houd het erop dat Verdonks koppigheid tot alleen maar grotere ellende leidt; Koch, Trouw 12 augustus 2005.
 
Door wetenschappers:
"asielzoekers zijn geen terroristen" - "Asielzoekers zijn een prima zondebok" - de Britse hoogleraar immigratierecht Guy Goodwin-Gill, in De Stentor 26 februari 2005.
 
Door oud premier en VN-man Lubbers:
Lubbers: Beleid Verdonk te streng; Trouw 9 februari 2004 

Nederland,verlies uw hart niet; Ruud Lubbers, Trouw 24 juni 2005
 

Door de Nationale Ombudsman: 
(IND slaat vonnissen rechter in de wind; NRC 4 juli 2005) en  
 
Door de oppositie in het Parlement. 
PvdA roept op tot asielverzet; Leider Bos steunt voorzitter Koole: Kabinetsbeleid inhumaan en buiten proportie; Trouw 5 februari 2005
De PvdA roept al haar burgemeesters en wethouders op om het verzet tegen het uitzettingsbeleid van minister Verdonk (vreemdelingenzaken) te steunen. 
Vrijwilligers moeten asielzoekers helpen verhuizen omdat de overheid niets voor ze regelt. "Pas een dag tevoren weten ze waar ze heen gaan, hun medische hulp wordt niet gecontinueerd, en de schoolkinderen moeten vlak voor de zomervakantie weg [*]. Die dingen gebeuren telkens weer." PvdA Kamerlid Klaas de Vries (Trouw 21 juni 2005)
[* Of: vlak voor hun examen, volgens andere berichten.]
Kamerlid eist excuses  Verdonk; Cees van de Laan, Trouw 27 juni 2005.
"Door haar harde verbale optreden is een diepe kloof ontstaan met de vluchtelingenorganisaties, kerken en gemeenten." Tineke Huizinga (ChristenUnie). 

En dan is er HP - De Tijd

Het massale protest, hierboven geschetst en gedocumenteerd, wordt in dit sterk verrechtste blad "de ama-lobby" genoemd (HP-Tijd, 12 december 2003). Dit zijn dus mensen die "het immigratiebeleid doelbewust ondermijnen". 

Het taalgebruik: "ondermijnen" - en "saboteren" en "criminaliteit" in de volgende zinnen:

"Behalve autonome groepen, proberen asieladvocaten, artsen, professoren, journalisten, Kamerleden en zelfs de Ombudsman dit onderzoek [naar leeftijd en herkomst en verhaal] te saboteren - allen met een beroep op het inhumane, onethische karakter ervan." 
"Asielpolitiek gaat hoe dan ook samen met criminaliteit. Daardoor is het opnemen van 'vluchtelingen' de laatste jaren in een ander perspectief komen te staan.' [Namelijk dat van mensensmokkel, waar het artikel goeddeels over gaat.]

Foei, zeg, advocaten hun werk doen! Artsen die zich aan hun ambtseed houden, nou zeg! Schande toch, professoren, journalisten en 'zelfs' de ombudsman die aan waarheidsvinding doen! Hallo! Kamerleden met een andere mening dan de regering, kom toch, zeg! 

Ach, het is toch niet meer dan een lobby die het zo humane regeringsbeleid, gesteund toch door een kamermeerderheid, alleen maar doelbewust ondermijnen en saboteren. Nou, reken Tegenwicht dan ook maar tot die lobby: graag gedaan, en naar eer en geweten. 

Het Parlement

Dit aanvaardde eerst de maatregelen van Cohen toen deze minister was; deze waren al vrij streng maar zoals Cohen zelf nog redelijk mensvriendelijk. Na hem kwam LPF-minister Nawijn met een veel harder beleid, geaccepteerd door de Kamer, althans door een meerderheid. Vervolgens kwam VVD-minister Verdonk dit beleid als ijzeren dame uitvoeren, inmiddels namens een kabinet dat in de Kamer op een meerderheid steunt, maar onder de bevolking al lang niet meer. De oppositie opponeert maar is machteloos. 

Zonder blikken of blozen zeggen kamerleden nu dat dan de bijstandswet maar aangepast moet worden, niet beseffend dan ook dan nog de internationale verdragen overtreden worden. 

"Je gaat toch geen geld reserveren voor mensen die hier niet horen te zijn?" VVD-Kamerlid Arno Visser in Trouw 12 augustus 2005: 'Dan de Bijstandswet maar aangepast" en, 
idem, CDA en VVD willen reparatie wet tegen bijstand illegalen. 

Ja, te gek, zeg, dat een illegaal kind te eten krijgt! Dat kunnen wij niet maken, wij van de regering die  de waarden en normen wil opkrikken, wij van de Christelijke Partij ("Hebt uw naaste lief") en van de Partij van de Vrijheid (voor Ondernemers). D66 zwijgt en tolereert. Het is beschamend. 

Alleen op de wereld 

Intussen verpieteren de (voormalige) ama's. Ze hebben enorme problemen, uiteenlopend van honger, zwerven, illegaliteit (dus:) tot prostitutie maar ook depressie en problemen op medisch psychiatrisch niveau.  

Zuidervaart, Bart, Hulp jonge asielzoekers schiet tekort; Trouw 19 augustus 2005
 
Gieles, Frans E.J., Alleen op de wereld; Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (Ama's) in Nederland; augustus 2005.

Bekend is dat de medische zorg voor asielzoekers notoir slecht is en die voor illegalen al helemaal - menig arts weigert hen te helpen "omdat het zo'n papieren rompslomp geeft". Andere artsen helpen wel en hebben speciale spreekuren voor illegalen, met wie vaak veel aan de hand is. 

Ongezond en onzichtbaar ; illegale patiënten; Seada Nourhussen, Trouw 13 augustus 2005 

Wat te doen?

Remi heeft een Vitalis nodig, iemand die om hem geeft en die met hem optrekt. Dit gebeurt massaal door de Nederlandse bevolking, veelal in kerkelijk verband, maar ook gewoon door buren en tal van andere vrijwilligers. 

Ama's - alleen op de wereld
Versnipperd en visieloos
De warboel van het jeugdbeleid
 

M. Smulders, S. Cox & R. Abdulhak, Ik weet dat ik altijd kan bellen' werkwijze en ervaringen maatjesproject AMA 18+; Tilburg, PON 2005; 3 €; www.ponbrabant.nl 
 

Zonder werk van vrijwilligers lukt de integratie niet; Maarten Huygen, NRC 16 april 2005
We kunnen klaagzangen aanheffen over de vmbo, het verkeerde integratiebeleid van deze minister of die wethouder, maar uiteindelijk moeten wij burgers het samen doen, in ons dagelijkse leven zonder grote heilsgedachten. [...] 
Er zijn naast ouders heel wat omi's en studenten nodig om een jongen wegwijs te maken in de harde wereld die hij zelf niet heeft gemaakt. It takes a village to raise a man.

Het moet niet al te moeilijk zijn om in eigen woonplaats, parochie of gemeente zoiets te vinden en er als vrijwilliger aan mee te gaan doen.

Tegenwicht Opiniestuk # 27 - Onderbescherming, verwaarlozing van jeugd door de staat

Tegenwicht weblog # 121 - AMA's; 8 december 2009, door gastschrijver  Jan H.C.Velterop, mei 2009

Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English