Fundamentalisme
Opiniestuk # 23
"Door een verbeten anti-abortus campagne te voeren,
brengt de Amerikaanse president Bush wereldwijd de gezondheid van miljoenen
vrouwen, baby's en kinderen in gevaar."
(Diverse media, rond 3 december 2002.)
Dood en verderf gezaaid, welzijn tegengehouden
"Washington zet de bijdrage van 34 miljoen dollar aan het
VN-fonds voor de bevolking UNFPA stop. Duizenden vrouwen zullen
overlijden nog voor een geboorte plaats vindt, enkele miljoenen vrouwen zullen
ongewenst zwanger worden en dus wellicht abortus plegen. Vele duizenden
baby's en jonge kinderen zullen overlijden."
Aldus het Wereld Bevolkingsfonds WPF, de Nederlandse tak
van het UNPFA in het Wereldbevolkingsrapport 2002, Mensen, Armoede en
Mogelijkheden.
Kwalijk conservatisme
|
Het Amerikaanse beleid is deze is oer-conservatief en is met
recht een uiting van "kwalijk conservatisme", ofwel fundamentalisme te noemen. Naar verluidt,
heeft president George Bush zich vanaf zijn aantreden zich met persoonlijke
inzet gekeerd tegen alles en iedereen die in zijn ogen abortus pleegt,
propageert, of er voorlichting over geeft. Er hebben al vele
gezondheidsprogramma's voor vrouwen last gehad van dit beleid, nu ook de UNFPA.
Het Congres had al ingestemd met een bijdrage van 34 miljoen dollar aan het Actieprogramma
voor Bevolking en Ontwikkeling. De regering Bush blokkeert deze bijdrage,
dwars tegen het democratische besluit van de
volksvertegenwoordiging in.
We spraken er al eerder over, in het stuk # 19 , "Luister
naar de kinderen -- Maar Bush struikelt over seksuele openheid", waarin we
ook al zoiets in werking zagen.
De bedoeling van het Actieprogramma is: een lagere
bevolkingsgroei, dus een betere productiviteit en economische groei waardoor de
armoede, en dus de overbevolking maar ook de ongewenste geboorten in de
ontwikkelingslanden, zullen kunnen afnemen. Als vrouwen er meer onderwijs en
meer rechten krijgen zullen ze ook minder snel ongewenst zwanger worden, dus
minder abortus plegen. Ook het risico van HIV/AIDS
zal minder worden.
Hier zien we het echte Amerikaanse conservatisme op kwalijke
wijze in
werking.
|
De Amerikaanse regering heeft in juli een bijdrage
van 34 miljoen dollar aan de UNFPA geschrapt, omdat het VN-fonds
abortussen in China zou financieren. Onder politieke druk van
conservatieve christelijke groeperingen in
de VS probeert de Amerikaanse regering de strijd tegen abortus
internationaal te voeren. Recentelijk, op een VN-conferentie over
gezinsplanning in Bangkok, heeft de Amerikaanse delegatie geprobeerd om de
afspraken van de VN-bevolkingsconferentie uit 1994 terug te draaien. […]
Het leidde tot een openlijke ruzie tussen de VS en andere landen,
waaronder Nederland, waarbij de Amerikanen gedwongen werden om bakzeil te
halen. […] In het belang van de bestrijding van armoede,
tegen aids en voor versterking van de positie van vrouwen moeten landen
daarbij niet tegengewerkt worden door Amerikaanse religieuze organisaties
met een rabiaat anti-abortus
sentiment.
2002-dec-29,
NRC, Redactioneel commentaar. |
|
Men baseert zich daar op het fundamentalistisch-conservatieve
Christelijke gedachtegoed, een ideeënstelsel waarin men nooit goed raad heeft
geweten met seksualiteit.
|
"Neo-conservatieven in de Verenigde
Staten preken een moreel absolutisme waar je koud van wordt."
2002-dec-29, Etty, Elsbeth: Amerika, Amerika, NRC
|
Is dit typisch Amerikaans? Of typisch Christelijk? Helemaal
niet!
Er was al eerder, in 1994 in Egypte, een wereldwijde UN conferentie over de
(over)bevolkingsproblematiek. Daar werden plannen besproken als hierboven
vermeld. Dit viel niet mee, want er waren dwarsliggers die tegen elke
voorlichting over voorbehoedsmiddelen en dergelijke gezondheidsmaatregelen
waren. Inderdaad, Amerika lag dwars, de Paus lag dwars en China deed moeilijk.
Maar de grootste tegenstand kwam van de Islamitische landen. In die landen is de
positie van de vrouw doorgaans erg slecht.
Men baseert zich er op het fundamentalistisch-conservatieve
Islamitische gedachtegoed, een ideeënstelsel waarin men nooit goed raad heeft geweten met
seksualiteit.
Wat is het verschil?
|
Amerika mag nu dan wel elke vorm van Islamitische cultuur te vuur en te
zwaard bestrijden, maar wat bestrijdt men dan eigenlijk? Een cultuur die net zo
conservatief is als de Amerikaanse dat is. Het Taliban fundamentalisme,
afgrijselijk gedoe, is vervangen door het Amerikaanse, dat op zijn
manier net zo afgrijselijk is.
De Taliban wilden de Boeddhistische cultuur wegvagen en vervangen door de
Islamitische, geen beste zaak dus. Inmiddels is de Amerikaanse cultuur daar
bezig de Islamitische cultuur te vervangen door de Westerse, zoals al eerder
vrijwel de gehele Indiaanse cultuur en bevolking is verdreven door de
stoere en behoorlijk agressieve, stevig bewapende en 'zeer christelijke' cowboys.
Welk recht denkt men te hebben om andere volken gewapenderwijs hun cultuur op
te dringen? Welke ideeën liggen hier aan ten grondslag? |
Wie niet voor ons is, is tegen ons,
verkondigde Bush kort na de aanval op het World Trade Center. [...]
Wat een kletskoek, wat een irritante en gevaarlijke polarisatie en
wat een succes voor de twee klieken die de wereld bedreigen: die van
Bush en die van Bin Laden. [...]
Beide groepen denken exclusief en moorddadig: wie niet voor mij is,
is tegen mij en wie tegen mij is, moet dood.
2003-feb-22, Chris van der Heijden,
De luis in de pels; Alleen u en ik kunnen Bush nog keren; VN |
Fundamentalisme
|
Wij spraken over het nieuwe
conservatisme. Dit bleek niet in alle opzichten onredelijk te zijn.
Helaas is er meer onder de zon. Naast het neoconservatisme moeten we onderscheid
maken tussen een aantal ideeënstelsels, de aanhangers en de implicaties
daarvan. Waar men spreekt over de islam gebeurt dit niet altijd.
Voor een analyse moet men onderscheid maken, en wel een dubbel onderscheid.
Ten eerste tussen
 |
Religie, |
|
cultuur en traditie, |
|
politiek en |
|
wat groepjes extremisten doen. |
Op het platteland van een Arabische staat lopen invloeden van de islam als
religie, een eeuwenoude cultuur van herdersstammen en de politiek van een
dictatoriaal regime natuurlijk door elkaar; voor een analyse echter moet men ze
onderscheiden. Zo mag men een verschijnsel als de eerwraak niet
toeschrijven aan de islam; het is de cultuur.
Het tweede onderscheid betreft de inhoud van de ideeën. |
"veel mensen
verw[ar]ren islam & verkrompenheid van deze semitisch folk."
2002-sep-17, bashe mahamud, lezersreactie, Trouw.
"Typisch Nederlands
is dat de VVD aan haar racisme de vorm geeft van een religieuze kwestie.
Het is de islamitische godsdienst die de schuld van alles krijgt. [...]
Nooit is de paus in Rome verweten dat hij de baas is van de kerk in naam
waarvan de Ieren hun bommen in Engeland lieten ontploffen.
Nooit is het protestantisme verweten dat hun geloofsgenoten in Amerika
abortusklinieken aanvielen.
Nooit is de joodse religie verweten dat Israëlische vliegtuigen
aanvallen op Palestijnse steden doen."
Piet Grijs, VN 23
november 2002 |
Ten tweede tussen
|
Conservatisme
- hierover spraken we al. |
|
Orthodoxie
Dit is rechtzinnigheid in de leer. Men treft het aan in alle godsdiensten en
soortgelijke stelsels. Men wil de leer graag zuiver houden en er naar leven,
maar men laat het daar verder bij. |
|
De Iraakse leider husselt met verve
elementen uit zijn socialistisch verleden, nationalisme en islam door
elkaar.
Herman van Amelsvoort, Enige wat telt bij Saddam is macht; WD 31
december 2002 |
|
Fundamentalisme
Dit gaat heel wat verder. Men acht de eigen leer als de enige ware en
als superieur aan alle andere. Dit beïnvloedt de kijk op mensen: wie andere
opvattingen hebben, zijn nu ketters en deze dienen, zo niet vernietigd, toch
minstens met alle machtsmiddelen gedwongen te worden hun opvattingen te
veranderen.
Fundamentalisme vindt men bij twee typen mensen: |
|
Bij een kleine groep doorgaans opgeleide mensen, die hun overtuigingen
met kracht doorgeven aan |
|
een eveneens kleine groep mensen, die doorgaans laag zijn opgeleid,
een zwakke sociaal-economische positie hebben en die zich geïsoleerd en
miskend, dus gefrustreerd voelen. Vaak is men cultureel en spiritueel
ontworteld, dus innerlijk ietwat leeg. |
|
Extremisme
Dit gaat nog verder, want hier verkondigt men niet alleen de leer, maar
pakt ook het geweer. |
Van deze stelsels is het fundamentalisme de inspiratiebron. We zullen ons
hier dus mee bezig moeten houden:
|
Waar komt dit voor? |
|
Wat speelt er daar precies? |
|
Hoe zit het in Nederland? |
|
Wat zouden we kunnen doen? |
Wij doen dit in een apart essay, genaamd
en pagina met overige bronnen en
citaten.
|
