TolerantieTegenwicht weblog # 101, 7 januari 2008
Enkele van de eerste reactiesWe hebben er een nieuw woord bij: 'verschilligheid', de tegenpool van 'onverschilligheid'. Het laatste slaat op een groeiende groep Nederlanders die zich afwendt van de samenleving. Vermoed wordt dat die gevonden kunnen worden in de 'bewegingen' van Wilders en Verdonk en hun simplistische boodschappen. Vreemd genoeg werden beide door sommigen gekozen als 'politici van het jaar' - hoewel Verdonk in de Kamer grotendeels afwezig dan wel zwijgzaam was. Vooral Wilders legt de oorzaken en de schuld bij een godsdienst en bij een etnische groep. Dat trekt wel stemmen, maar lost niets op.
Haar laatstgenoemde wens is in januari vervuld, zoals we zullen zien. Wilders wil het debat tot de Kamer beperken, maar zelf doet hij dit helemaal niet: hij gebruikt volop de media en binnenkort ook nog eens een film. Juist de mensen buiten de Kamer hebben last van zijn polariserende en haatzaaiende uitspraken. Daarbij moet 'een tegenbeweging' niet tegen de persoon Wilders ingaan, terwijl ingaan tegen zijn onzinnige voorstellen nauwelijks nodig is, zo onzinnig zijn ze.
René Danen reageerde samen met Miriyam Aouragh en Mohammed Rabbae met een pleidooi om de politiek van Wilders te bestrijden in èn buiten het Parlement.
In het Parlement nam Alexander Pechtold (D66) het op tegen de PVV. Hij wil een openbaar debat buiten de kamer aangaan - omdat men buiten de Kamer niet meer onschendbaar is.
Wie twijfelt kan het interview met Wilders lezen in HP | De Tijd van 14 december 2007. Afshin Ellian spreekt in de NRC van 5 januari 2008 bijna lyrisch over de duidelijkheid qua argumentatie die hieruit spreekt. Een argument kan duidelijk zijn, dat is handig, maar is daarom nog niet juist. Wilders spreekt nogal eens in oorlogstermen: "Ik capituleer niet". Bewust 'onverschillig' reageert Mohammed Boubkari:
Een website overigens die een bezoek waard is en een uitstekend initiatief is. Hier is men tolerant. In onze vorige weblog # 100, over weblogs, schreven wij hierover:
Bepaald intolerant reageerde De Telegraaf van 15 december. Een paginagroot artikel in Telegraaf-taal speelt op de man, in het bijzonder op René Danen. Men somt op in welke organisaties deze "beroepsactivist" zich zoal heeft laten horen, erg kwalijke organisaties uiteraard, zoals Nederland bekent kleur en het Nederlands Sociaal Forum, en dan ook nog eens in communistische en moslim organisaties. Zo'n man kan natuurlijk nooit gelijk hebben. De koningin dan? Doe moet toch wel gelijk hebben? De kerstrede van de koningin - pleidooi voor
tolerantie
|
|||||||||||||||
Kerstrede 2007[...] In deze tijd wordt onze eigen veilige, vertrouwde en verdraagzame samenleving van dag tot dag op de proef gesteld. Gevoelens van onrust en onzekerheid voeren de boventoon. [...] Onze democratische traditie houdt meer in dan alleen aanvaarding van de macht van de meerderheid; het gaat ook om respect voor minderheden. De geschiedenis heeft ons geleerd dat tolerantie een basis biedt om spanningen te boven te komen en conflicten te overwinnen. Die kostbare verworvenheid maakt deel uit van ons culturele erfgoed en blijft een bron van kracht. Vandaag zien we een neiging tegenstellingen juist te verscherpen. Grofheid in woord en daad tast de verdraagzaamheid aan. Discussies ontaarden in verharde verhoudingen. In zo'n sfeer worden mensen al snel als groep over één kam geschoren en worden vooroordelen als waarheid aangenomen. Daarmee erodeert de gemeenschapszin. [...] Spanningen en conflicten zullen zich altijd voordoen en kunnen dan ook niet worden ontkend. Maar in plaats van ze aan te wakkeren, moeten we zoeken naar wegen om ze te beheersen en op te lossen. Over en weer vraagt dat aandacht en begrip voor de angst en onvrede die bij andere maatschappelijke groeperingen kunnen leven. In wat een mens dierbaar is en heilig, ligt zijn grootste kwetsbaarheid. Voorkomen moet worden dat gekwetste gevoelens omslaan in wanhoop en agressie. Waar het op aan komt is dat grieven worden onderkend en ernstig genomen. De ruimte die nodig is om nieuw vertrouwen op te bouwen begint met het aanvaarden van verscheidenheid. Die is nu eenmaal een gegeven. Van mensen kan niet worden verwacht dat zij allen hetzelfde denken, doen en geloven. Godsdiensten en politieke ideologieën krijgen met recht erkenning en vrijheid. |
Kerstrede 1998"Angst en haar vormen de voedingsbodem waaruit gevaarlijke denkkaders kunnen voortkomen, gegrond op vals onderscheid tussen 'wij' en 'zij'." 2001"Tot de beginselen van onze democratie behoren in elk geval erkenning van verscheidenheid in levensovertuiging en respect voor ieders geloof" 2002"Dat mensen elkaar krenken, beledigen en discrimineren kan niet worden gedoogd." 2003"De vrijheid van meningsuiting is al lang verankerd in onze Grondwet. Het is echter geen vrijbrief om te kwetsen noch om schaamteloos oordelen te verkondigen over mensen." 2004"Vanuit respect voor de vrijheden en overtuigingen van anderen zullen allen zélf beheersing moeten tonen in de wijze waarop zij met hun medeburgers omgaan." 2006"Een recht om te beledigen bestaat niet. Evenmin geeft godsdienstvrijheid een vrijbrief om te kwetsen of op te roepen tot haat." (Bron: Trouw, 27 december 2007; ook Tegenwicht) |
|
[...] Samenlevingsproblemen zijn niet op te lossen met simpele recepten voor een geïntegreerde maatschappij. In elk geval wordt een gemeenschappelijke inspanning gevraagd voor discipline in de omgang tussen mensen, het bijstellen van ongenuanceerde oordelen en het doorbreken van negativisme. Hoewel het niet altijd gemakkelijk is, kan weerstand toch overwonnen worden door toenadering te zoeken tot mensen uit andere tradities en overtuigingen. Dat vergt een instelling van luisteren en leren. Een dialoog wordt mogelijk als allen daadwerkelijk bereid zijn ook eigen zekerheden in de discussie te betrekken. [...] In de dagelijkse omgang vormen het rekening houden met elkaar, het oog hebben voor wat een ander nodig heeft en het aandacht schenken aan mensen met problemen het cement van een leefbare gemeenschap. Door de betrokkenheid van allen kunnen wij kwetsbaarheid omzetten in kracht. [...] Aan gemeenschapszin bestaat vandaag meer dan ooit behoefte. Dat geldt ook voor de wereld om ons heen die zozeer roept om vrede en gerechtigheid. [...] Ook nu vraagt dat de inzet van een ieder. De weg daartoe is die van de naastenliefde; dit is de opdracht van Kerstmis. Ik wens u allen een gezegend Kerstfeest toe.” |
|
Wilders herkende zichzelf en zijn partij in de kerstrede:
"De naam PVV staat er nog net niet in. Maar het is een politieke toespraak tegen ons, waarin het multiculti-ideaal wordt opgehemeld, door iemand die niet gekozen is en die ik politiek niet kan aanspreken. [...] Ik vind dat zij als een haas het kabinet moet worden uitgestuurd." (o.a. Trouw 27 december 2007)
Mooi. Wilders laat dus in zijn boosheid meteen goed zien waarin hij zich herkent en waar hij voor staat: onverdraagzaamheid, grofheid, tegenstellingen aanscherpen, kwetsen, verharding bevorderen. Zijn reactie zegt alles over zichzelf. Hij laat zich in de kaart kijken en met zijn voorstel om 'de koningin af te schaffen' overspeelt hij zijn hand. Premier Balkenende reageerde alert:
"Wilders zegt het belang van Nederland te willen verdedigen, maar breekt ondertussen datgene af wat Nederland tot Nederland maakt: ons koningshuis, onze tolerantie en de solidariteit over de grenzen heen." (o.a. Trouw 28 december 2009).
Een schrijven van een ingezonden brief in Trouw van 29 december, Aat C. Snaterse uit Laren, reageert ook alert:
"[... L]aten zij van plaats wisselen. Als Wilders koning wordt met de door hem gewenste beperkingen zijn wij van zijn nutteloze opmerkingen verlost en met de koningin in de Tweede Kamer zullen de discussies daar zeker aan waarde winnen."
|
Genoeg hierover. Wij laten de ijdele politicus verder voor zijn spiegel staan. Dit doet ook de reactie van Doekle Terpstra en een groep bekende Nederlanders in hun manifest dat op 2 januari op de voorpagina van Trouw verscheen. Wilders komt daar niet in voor, al voelde hij zich andermaal aangesproken. Goed, nog een maal Wilders dan: |
|
"De islam verdient geen respect, maar moet fel worden bestreden als intolerantie en fascistische ideologie." (NRC 2 januari 2008)
Kijk nog eens in de spiegel, heer Wilders: wie is hier intolerant? En tolereren wij dit nog langer?
|
Uit het
manifest: Wij maken ons grote zorgen, zowel over de reële problemen die de integratie van allochtone Nederlanders met zich meebrengt als over de gepolariseerde verhoudingen in ons land. Het maatschappelijke en politieke debat over de multiculturele samenleving is verhard. [...] Generalisaties en kwetsende woorden zijn aan de orde van de
dag. Als allochtone jongeren in de grote steden rotzooi trappen,
wordt geroepen dat het ligt aan 'de buitenlanders' of aan 'de
islam'. Op hun beurt tonen sommige allochtone jongeren weinig
respect voor 'de Nederlanders'. Keer op keer worden vele
honderdduizenden mensen ten onrechte en volkomen onnodig in de
hoek gezet. Serieuze, lastige vraagstukken worden versimpeld tot
ongenuanceerde en polariserende oneliners. Daardoor
worden problemen niet opgelost, maar versterkt. Zo raakt Nederland
verstrikt in een neerwaartse spiraal van intolerantie en
onverschilligheid. Dat is een doodlopende weg. [...] Van oudsher staat de Nederlandse cultuur bekend als open en
tolerant. In de afgelopen periode is die cultuur onder druk komen
te staan. Eerst hadden we de neiging om te veel te gedogen. Nu
dreigt intolerantie de boventoon te voeren. Het is tijd dat wij
terugkeren naar de wortels van de Nederlandse traditie en een
nieuwe balans vinden tussen de waarden van toen en de waarden van
nu. |
De eerste ondertekenaars waren, dit viel al snel op, blanke Nederlanders van divers pluimage, maar wel 'de witte elite', zoals NRC Handelsblad het dezelfde dag nog omschrijft. Van Doorn vergelijkt in zijn column in Trouw van 5 januari 2008 deze lijst met die van het stuurcomité van ex-moslims. Hij ziet dan bij de ondertekenaars van Benoemen en Bouwen veel vertegenwoordigers en leiders van grote maatschappelijke organisaties, topondernemers, topbestuurders van universiteiten en zo meer. Op de lijst van het ex-moslim comité staan individuen, publicisten, columnisten, hoogleraren, journalisten waarin Van Doorn nogal wat islamhaters en neoconservatieven aantreft. De eerstgenoemde lijst is dus veel representatiever.
Al kort na de opening van de lijst ter ondertekening moest deze weer tijdelijk gesloten worden "wegens overmatig misbruik", lees: schelden, haat- en dreigberichten, grofheid, kwetsen - precies wat de oproep signaleert en kennelijk dus terecht.
Dat het in eerste instantie blanke Nederlanders zijn
lijkt de bedoeling geweest te zijn. Maar al de volgende dag voegden
woordvoerders van zestien islamitische organisaties hierbij:
2008 zonder angst voor de anderHet initiatief ’benoemen en bouwen’ spreekt ons als minderheden zeer aan. Ook wij sluiten ons aan bij de gedachte om problemen aan te pakken, te benoemen en vervolgens over te gaan tot het bouwen aan een waardige en tolerante samenleving. |
Fouad Sidali Samenwerkingsverband van Marokkanen in Nederland |
Misschien ietwat problematisch, maar ook de als radicaal bekend staande Hizbu ut Tahrir [eigenlijk Hizb'u-Tahrir] ('Partij voor de Vrijheid' [sic!] - maar tahrir kan ook 'handel', 'actie' of 'strijd' betekenen) sluit zich aan in een persverklaring. Men zegt niet "een edele godsdienst" maar "een edele samenleving" voor te staan "waarin mensen harmonieus met elkaar omgaan". Men zegt kritiek op de Qur'an te accepteren, net als kritiek op de Bijbel, mits het van enig niveau is en men de Qur'an niet vergelijkt met de Donald Duck of Mein Kampf. (Trouw 4 januari 2008)
Trouw zelf kreeg vele reacties op de prominente plaatsing van het manifest, namelijk op de eerste twee pagina's. De reacties varieerden van 'geen behoefte aan een preek' tot instemming en complimenten.
"Ten onrechte kreeg het manifest de kritiek dat de aanpak van het integratieprobleem nu eenmaal om strijd vraagt, en niet zonder conflicten gaat. Politiek betekent altijd strijd. Daar is niets mis mee. Het initiatief wil alleen dat die strijd anders wordt gevoerd, en terecht. De kwaliteit van het publieke debat moet beter. Het debat mag stevig zijn, maar moet wel inhoud hebben en oplossingsgericht zijn.
Het lijkt of het debat soms niet meer gaat over problemen, maar over beelden. Zie de uitspraken van PVV-aanhangers, onlangs in ’Nova’, die de Marokkaanse bevolking ’tuig’ noemen, hoewel ze nooit een woord met iemand van Marokkaanse afkomst hadden gewisseld. Die oordelen zijn gecreëerd door een continue stroom van nieuws. Het is voor de media belangrijk om hun rol te onderkennen en zorgvuldig om te gaan met de verantwoordelijkheid.
Trouw gaf met het aanbieden van haar voorpagina voor de nieuwjaarswens van
Doekle Terpstra en zijn medeondertekenaars een mening weer. Er is niets mis aan een krant met een mening, zolang die maar duidelijk wordt onderscheiden van de feiten. Maar uiteindelijk zijn journalisten er niet om meningen te ventileren, maar om het publiek te informeren.
Als er iets mis is in het publieke debat over integratie is het wel het blindvaren op lege oneliners en het gebrek aan kennis. Trouw en de andere media moeten de oproep in het initiatief ook op zichzelf betrekken. De bezieling van een krant hoort te liggen in het goed en helder benoemen van de feiten. Dan is het bouwen van bruggen ook makkelijker."Aldus Jan de Ridder in: Dagblad mag weer een duidelijke mening hebben; Trouw, 5 januari 2008
Intussen groeit de lijst van ondertekenaars met de dag en is er een indrukwekkende lijst van initiatieven aan toegevoegd die beslist inspirerend is.
|
Tegenwicht eindigt gaarne met de vraag 'kunnen we ook iets doen, ook al zijn we geen kamerlid of zoiets?' Wel, onderteken het manifest. En we kunnen van harte verwijzen naar die lijst van initiatieven en eraan toevoegen: ga met uw medelanders om, praat met hen, niet alleen over hen, en al zeker niet in stereotypen, generalisaties en polarisaties. En doe kennis op. |
|
