Citaten uit

Vrouw zijn is gevaarlijker dan je denkt

Petra Sjouwerman - Trouw, 01/12/08

In Zweden dringt het besef meer en meer door dat vrouwen in de gezondheidszorg een slechtere behandeling krijgen dan mannen. Het meest egalitaire land ter wereld kampt met ongelijkheid in de gezondheidszorg.

Zweedse mannen en vrouwen worden niet gelijk behandeld in de gezondheidszorg, zo is gebleken uit onderzoek uitgevoerd voor de Zweedse Gemeenten en de Regionale Raad (SKL).

Vrouwen moeten langer wachten op een ambulance. Bovendien staan zij langer op de wachtlijst voor bepaalde operaties, zoals hartoperaties, grauwe staar en ingrepen aan heupen en knieën. Bovendien krijgen mannen nieuwere en duurdere medicijnen dan vrouwen, en nemen artsen bij mannen meer bloedproeven af en doen ze vaker onderzoeken. De conclusie: mannen krijgen betere zorg dan vrouwen.

[...]

Hartspecialist Karin Schenk-Gustafsson van het Karolinska ziekenhuis in Stockholm waarschuwde al tien jaar geleden tegen de sekseverschillen in de zorg.

„Voor artsen is het moeilijker om bij vrouwen diagnoses te stellen, omdat hun symptomen vaak diffuser zijn.”

Als voorbeeld geeft ze het hartinfarct. De klassieke symptomen daarvan zijn alom bekend: heftige pijn in de borst, met uitstraling naar de linkerarm. Maar minstens twintig procent van de vrouwen heeft deze klachten helemaal niet. Hun klachten zijn diffuser, van hoofdpijn, maagpijn tot pijn in de nek.

„Artsen herkennen deze symptomen niet. Dat leidt ertoe dat de ambulance niet onmiddellijk uitrukt. Het leidt ook tot onderbehandeling en zelfs tot de dood. Elk jaar overlijden er vijftig Zweedse vrouwen zonder dat het nodig was”, aldus de Zweedse hartspecialist.

Haar boek ’Det brustna kvinnohjürtat’ (Het gebroken vrouwenhart) is net uitgekomen, vol met hemeltergende verhalen van ernstig zieke vrouwen die niet serieus werden genomen door artsen en verpleegkundigen.

Tien jaar geleden richtte Schenk-Gustafsson daarom een vereniging op die zich sterk maakt voor gelijkheid van mannelijke en vrouwelijke patiënten. Inmiddels heeft de vereniging 35.000 leden.

„Als je vraagt wat doodsoorzaak nummer één onder vrouwen is, dan denkt bijna iedereen dat dit borstkanker is. Maar het correcte antwoord is: hart- en vaatziekten”, zegt Marianne Üstlund, woordvoerster van deze vereniging.

Zo klinken een paar krantenkoppen uit een grote Zweedse krant, die Üstlund ter illustratie tevoorschijn haalt. 

„Vrouw zijn is gevaarlijker dan je denkt.”

[...] 

Vooroordelen spelen ook een rol. Niet alleen vrouwen zijn daarvan overigens het slachtoffer. Zo wordt depressie in Zweden bij mannen veelvuldig laat ontdekt, omdat artsen depressie vaak als een typische vrouwenziekte beschouwen.

In het rapport van de Zweedse Gemeenten staan nog meer belangrijke verschillen tussen de behandeling van mannen en vrouwen. 

[...] 

„Specifieke dosering voor vrouwen en mannen is nog zeldzaam”, zegt Üstlund [....]. 

[...]

Ook de tv-serie ’Om ett hjürta’ (Over een hart), bedacht en gespeeld door onder meer de bekende Zweedse actrice Solveig Ternström (71), kreeg veel aandacht . De serie volgt de twee ziekenhuisartsen Marianne en Elisabeth.

[...] 

De tv-serie had hoge kijkcijfers en leidde vorig jaar tot een intensief publiek debat. 

„Het leidde ook tot geschokte reacties van mannelijke artsen die menen dat er geen sprake is van verschil in behandeling tussen mannen en vrouwen in de gezondheidszorg.”

[...] 

„In leerboeken bestaan vrouwen niet, en dat moet veranderen”, zegt Karin Schenk-Gustafsson. 

[...] 

Het Zweedse centrum doet op dit moment onder meer onderzoek naar pijnmechanismen bij vrouwen en mannen. Want zij beleven hun ziekte erg verschillend, legt de hartspecialist uit:

„Als vrouwen een hartinfarct krijgen, dan leggen ze de schuld bij zichzelf. Ik ben eigenlijk te dik of ik rook te veel, zeggen ze dan. Tegelijkertijd maken ze zich zorgen over hun gezin, hun ouders en een zieke vriendin. Mannen maken zich daar nooit zorgen over. Hun ziekte is nooit hun eigen schuld, maar de schuld van hun baas, die hen te hard laat werken.”