Citaten uit

De hockeystick onder vuur

Kan het Kyoto-protocol in de prullenbak als het bewijs niet klopt?

Joep Engels, Trouw 4 februari 2004 

In de wereld van het klimaat is de hockeystick een begrip. Het is het koosnaampje van een beroemde grafiek uit het laatste rapport van het IPCC, de klimaatcommissie van de VN. De grafiek laat zien dat de temperaturen op aarde sinds het jaar 1000 gestaag zijn gedaald - schommelingen daargelaten.

Tot 1900: dan wordt het rap warmer op aarde (het blad van de hockeystick). Het IPCC verbond aan de grafiek een veel geciteerde conclusie: de jaren negentig van de 20ste eeuw waren de warmste van het afgelopen millennium.

Maar de hockeystick deugt niet, schrijven twee Canadese onderzoekers, Stephen McIntyre en Ross McKitrick, in het vakblad Geophysical Research Letters (GRL) dat een dezer dagen verschijnt. 'Kyoto' verliest belangrijkste bewijs, kopte Natuurwetenschap en Techniek, dat zijn omslagartikel aan het Canadese werk wijdt.

Verhitte discussies zijn het gevolg. McIntyre en McKitrick uiten hun verontwaardiging over de vele fouten die ze in de hockeystick hebben aangetroffen en vooral over het feit dat zij de eersten zijn die deze fouten hebben ontdekt, terwijl de grafiek toch al in 1998 is gepubliceerd. In hun kielzog juichen de klimaatsceptici, degenen die de theorie van de opwarming van de aarde in twijfel trekken. Zij zien in deze publicatie een eerste bres in het bastion van de klimaatlobby.

[...] 

Mann baseerde zijn hockeystick op indirecte bewijzen. Pas sinds 1850 worden de temperaturen goed bijgehouden. Voor de eeuwen daarvoor was hij aangewezen op boomringen, ijskernen of koralen. Het is een hele hijs om daaruit temperaturen te destilleren, vooral doordat al die bewijzen kleine stukjes in een grote puzzel zijn.

Bij het leggen van die puzzel is Mann in de fout gegaan, beweren M en M. Hij zou een voorkeur hebben gehad voor boomringen die in zijn kraam pasten, en in zijn statistische analyse zat de hockeystick al ingebakken. Toen zij de reconstructie nog eens overdeden, kwam er geen hockeystick uit. Dat lukte naar hun zeggen pas, toen ze net als Mann met data en analyse manipuleerden. Bovendien: deden ze het werk netjes, dan bleek de vijftiende eeuw net zo warm als de twintigste. Met die vondst zou de bodem uit het IPCC-rapport verdwijnen.

[...] 

[... D]e hockeystick van Mann is niet de enige reconstructie van het afgelopen millennium. Er zijn er nog drie en die geven allemaal, met andere data, dezelfde hockeystick. Van Dorland: ,,Ze staan alle vier in het IPCC-rapport, maar in de veelgelezen samenvatting is alleen de reconstructie van Mann opgenomen.

Nederland heeft zich destijds sterk gemaakt om ze allemaal in die samenvatting op te nemen. Dan zou het rapport niet zo kwetsbaar zijn voor kritiek als dit.'' Het zal Van Dorland bij het nieuwe IPCC-rapport in 2007 niet weer gebeuren; dan is hij zelf auteur.