Citaten uit

Dit ziet de Rus die een avond nieuws kijkt

Kijker naar Russisch tv-nieuws wordt bestookt met propaganda. De Krim is blij met Poetin en Oekraïners zijn fascisten

Hubert Smeets, NRC Handelsblad 3 april 2014

Elke avond ondergaat de Russische televisiekijker een nieuwsbombardement. Drie uur lang, slechts onderbroken door een beetje reclame, dendert het nieuws over de eigen ‘maatregelen’ op de Krim en de ‘fascistische anarchie’ in Oekraïne door de huiskamer. Denderen is het woord, want de kijker krijgt amper rust om adem te halen. De Wereld Draait Door is er een rusthuis bij.

[... ... ... ...]

Knokploegen

Op een gemiddelde avond zien de nieuwsuitzendingen er ongeveer zo uit.

De reportages over Oekraïne beginnen steevast met een item over de radicale fascistoïde knokploegen van Pravi Sector, die een grote rol hebben gespeeld toen de burgers op de Maidan in Kiev zich verdedigden tegen de oproerpolitie Berkoet (Steenarend). Hun leider Dmitri Jarosj is synoniem voor Stepan Bandera (1909-1959), de West-Oekraïense fascist die tijdens de oorlog gemene zaak probeerde te maken met de nazi’s en tot in de jaren vijftig het Rode Leger vanuit de bossen bij Lviv bevocht.

De gemaskerde mannen van Pravi Sektor worden veelzijdig getoond. Bijvoorbeeld als ze met geweerkoffers à la The Godfather hotel Dnipro in Kiev verlaten nadat er aan de overkant bij pizzeria Mafia aan de Chresjtsjatik Boulevard een ambtenaar is doodgeschoten. Pravi Sektor is onmiskenbaar bewapend en fascistoïde. Maar de Russische journaals melden niet dat Jarosj, inmiddels presidentskandidaat, in peilingen niet verder komt dan 0,9 procent van het Oekraïense electoraat.

Na Pravi Sektor wordt de Oekraïense politiek behandeld. Met een citaat van premier Arsen Jatsenjoek die het ‘bankroet' van het land aankondigt. Of minister Arsen Avakov van Binnenlandse Zaken die op Facebook dreigt met zijn ‘ontslag’. Dan wel een geheime bandopname van de ex-gedetineerde diva/presidentskandidate Joelia Timosjenko die door de telefoon kennelijk roept dat er een ‘atoombom’ op Rusland moet worden gegooid.

Monaco van Europa

De nieuwsuitzendingen worden doorregen met berichten over de Krim.

De uitzending wordt verder gelardeerd met een bericht dat Rusland binnen zes maanden een ‘revolutionair plastic betalingssysteem’ heeft dat de boycottende Visa- en Mastercard zal doen vergeten en een minireportage over een 14-jarig Haïtiaans weesmeisje dat door haar Amerikaanse adoptieouders is gedumpt.

Amerikaanse dictatuur

In het weekeinde is er nog het overzichtsprogramma van Dmitri Kiseljov, de nieuwe directeur van het nieuwe staatsconglomeraat Russia Today, de man die ooit op tv zei dat homo’s geen bloed- en spermadonoren mogen zijn en dat hun harten na een ongeval moeten worden verbrand. Deze week koos hij voor het kleinere gebaar. Zo toonde Kiseljov een reportage over het Front National in Frankrijk, waarin een lid van het FN zei dat hij wil samenwerken met Rusland omdat hij „moe is van de Amerikaanse dictatuur”.

De talkshow van Vladimir Solovjov is tweemaal een vol uur discussie in unisono, terwijl de gasten toch een opgewonden en ruzieachtige toon weten aan te slaan. Afgelopen vrijdag was Vjatseslav Nikonov, de kleinzoon van Stalins minister Vjatseslav Molotov van Buitenlandse Zaken, op bezoek.

„Het Westen verliest terrein. Obama is een papieren tijger. Oekraïne is een voorpost”, betoogde Nikonov, leider van de beweging Russische Wereld.

Werkt deze medialawine ook?

Niet bij zich liberaal noemende Moskovieten. Die kijken geen televisie en zijn daar trots op. Wel bij de gewone Russen. Twee belangrijke opiniepeilers publiceerden deze week spectaculaire onderzoeksresultaten.

Het vaak door het Kremlin gebruikte Pan-Russische Onderzoekscentrum Publieke Opinie (VTsIOM) peilde het effect over de berichtgeving over de banderovtsi:

En om het af te maken:

Het interessantste onderzoek werd gedaan door de Stichting Publieke Opinie (FOM). Dat bureau concludeerde dat