Gênant

Citaten uit

Gênant: minderjarigen harder straffen

Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) wil zwaardere minimumstraf voor zestien- en zeventienjarigen - zorgelijk of een zegen?

Ido Weijers, Mariëlle Bruning, Theo Doreleijers, Gerard de Jonge & Peter van der Laan - NRC Handelsblad 13-07-2011

Staatssecretaris Teeven (VVD) verhoogt de maximumstraf voor jongeren van zestien en zeventien. Hij negeert bewust alle onderzoeken. Die wijzen uit dat dit contraproductief is, stellen vier [nee: vijf] hoogleraren.

Wesley van zestien jaar doet het helemaal niet gek op het vmbo. Toch rooft hij een tasje bij een oudere dame.
[...]
Wesley heeft ADHD.
[...]
Wesley komt uit een druk gezin.
[... ... ...]

In de jeugdinrichting waar hij terechtkomt, verveelt Wesley zich. [...] Hij kijkt erg op tegen de jongens die een bankoverval hebben gepleegd.
[... ...]

Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) heeft eind vorige maand een majeure verandering aangekondigd van het jeugdstrafrecht. Hij wil voorkomen dat jongeren die een dergelijk delict plegen, kunnen wegkomen met een taakstraf.

Daarbij laat Teeven het niet. De maximumstraf voor zestien- en zeventien-jarigen wordt van twee naar vier jaar verhoogd. Ook wil hij een 'strafdienstplicht' invoeren.

[...]

Wij hebben twee vragen.

1. Wat maakt een dergelijke verharding tegenover minderjarige daders noodzakelijk?

Teeven blijkt zelfs geen poging te doen om aannemelijk te maken dat daarvoor dringende redenen zouden zijn.

[Samengevat: Uit onderzoek van zijn ministerie blijkt

	Criminaliteit van jongeren is afgenomen,
	zes inrichtingen voor jeugdigen zijn gesloten;
	Nederland is veiliger geworden.]

Teevens verharding is achterhaald. Dat is niet alleen gênant, maar ook zorgelijk.

Dat Teeven als volksvertegenwoordiger telkens alarm sloeg en daarmee op gevoelens van onveiligheid inspeelde, was tot daaraan toe. Erger is dat hij als bewindspersoon de bevindingen van de ambtenaren van zijn eigen ministerie negeert en op geen enkele wijze meeneemt in zijn beleidsvoorstellen.

2. Welke positieve effecten verwacht het kabinet?

Elke onderbouwing ontbreekt. Dat is onaanvaardbaar in een tijd waarin van iedereen wordt geëist om evidence based te werken.

Onderzoek toont steeds opnieuw dat strenger straffen geen positieve, maar eerder negatieve effecten heeft. Daarom wekt het verbazing dat Teeven opnieuw het idee van de strafdienstplicht van stal haalt.

Eerdere varianten daarvan, zoals de Glenn Mills School en de kampementen van Lubbers, waren allesbehalve effectief. De Wesleys zijn dan enige tijd van de straat, maar de kans neemt toe dat deze onbehandelde delinquenten na terugkeer in de maatschappij opnieuw slachtoffers maken.

De zinvolle alternatieven zijn bekend. Jongens als Wesley moeten niet langdurig worden opgesloten met andere delinquente jongeren.

Wat Wesley nodig heeft, is - behalve een korte lik-op-stukstraf -

	een intensieve,
	ambulante behandeling van zijn ADHD,
	gezinstherapie en
	regulering van zijn wietgebruik.

Een succesvolle aanpak vereist dat Wesley zo snel mogelijk terugkeert naar zijn eigen school en zijn voetbalclub. Daarbij wordt zijn gedrag intensief overzien. Als het slachtoffer daartoe bereid is, kan ook een professioneel begeleid gesprek met het slachtoffer zinvol zijn, los van een regeling voor de (im)materiële schade.

De brief van Teeven lijkt alleen bedoeld voor de bühne

Het is te hopen dat de Tweede Kamer de staatssecretaris terugstuurt en hem vraagt om aan te komen met een beter onderbouwd voorstel, waarin relevante, actuele kennis en inzichten, onder meer van zijn eigen onderzoeks- en documentatiecentrum, serieus zijn meegenomen en afgewogen.

Info:

	Ido Weijers is hoogleraar jeugdrechtspleging aan het Willem Pompe Instituut voor Strafrechtwetenschappen van de Universiteit Utrecht.
	Mariëlle Bruning is hoogleraar jeugdrecht aan de Universiteit Leiden.
	Theo Doreleijers is hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie aan het VU Medisch Centrum en hoogleraar forensische psychiatrie aan de Universiteit Leiden.
	Gerard de Jonge is hoogleraar detentierecht aan de Universiteit Maastricht.
	Peter van der Laan is hoogleraar reclassering aan de Vrije Universiteit.