Citaten uitHard rijden hoort bij vermijden van onzekerheidGeert Hofstede, NRC Handelsblad, 13 november 2010 Nederlanders raken onzeker en gestresst. Daar horen bij: 130 km/uur, grof taalgebruik en wantrouwen tegen politici.
Zo begon mijn artikel op de Opiniepagina van NRC Handelsblad van 4 oktober 1988. [...] Dat na 22 jaar [na de verhoging van 100 naar 120 km] een kabinet de maximumsnelheid opnieuw wil verhogen, tot 130 km per uur, is reden om de vraag opnieuw te stellen [...] of deze verhoging een signaal was van een verschuiving in onze nationale cultuur. [...] Verschillen in maximumsnelheden blijken namelijk gerelateerd aan de wens om onzekerheden te vermijden. En hierbij geldt: hoe groter de wens onzekerheden te mijden, hoe meer mensen gestresst worden bij ongestructureerde en onduidelijke situaties: bijvoorbeeld bij het ontmoeten van vreemde personen, afwijkend gedrag of afwijkende meningen. [...] Het statistische verband tussen toegestane maximumsnelheden en de onzekerheidsvermijding toont aan dat de behoefte aan hard rijden een uiting is van stress. De paradox is dat hogere maximumsnelheden statistisch leiden tot meer ongelukken. [...] Desondanks staan juist de landen met een sterkere onzekerheidsvermijding hogere snelheden toe. Dergelijke beslissingen worden niet genomen op rationele, maar op culturele gronden: ze berusten op de waarde van het sparen van tijd tegenover het sparen van levens. Tabel 1 vat een aantal andere verschijnselen samen die statistisch samenhangen met deze dimensie (ontleend aan Hofstede en Hofstede, Allemaal andersdenkenden, Contact, 2005).
Het vraagt weinig fantasie om in het rijtje 'sterke onzekerheidsvermijding' de favoriete standpunten van sommige Nederlandse politici te herkennen. Deze politici zijn door het volk gekozen en dat suggereert dat Nederland bezig is vanuit het kamp van de zwak naar dat van de sterk onzekerheidsvermijdende landen te verhuizen. Intussen doen recente politieke verschuivingen in Nederland ook aan een andere dimensie denken: masculien tegenover feminien. Deze beschrijft de verdeling in een samenleving van emotionele sekserollen.
[...] Tabel 2 laat enkele gemeten verschillen tussen feminiene en masculiene culturen zien (opnieuw ontleend aan 'Allemaal andersdenkenden').
Zoals de kiezers zelf aangeven, toont de feminiene samenleving meer politiek linkse en de masculiene samenleving meer rechtse standpunten. [...] Eén van de statistisch scherpste indicatoren voor het feminiene karakter van een cultuur, althans in landen waar vrije verkiezingen worden gehouden, is het percentage vrouwelijke parlementariërs. NRC Handelsblad van 16/17 oktober gaf cijfers voor twaalf Europese landen. Voor Nederland was dat 41 procent; inmiddels is het gedaald tot 40. Dat is het op één na hoogste percentage na Zweden en gelijk aan dat van Noorwegen. Hiermee tonen de Nederlandse kiezers nog steeds een sterk feminiene cultuur. Het minst geldt dit voor de kiezers van de
[...] In 1988 vroeg ik me af of de toenmalige regering wel representatief was voor de cultuur van de bevolking als geheel. Het kon ook zijn dat de volksvertegenwoordiging door stemdiscipline niet in staat is de cultuur van het volk werkelijk te vertegenwoordigen. Deze vraag speelt na 22 jaar nog steeds. Ik kan hem nu ook beantwoorden: Deze regering is representatief in het vermijden van onzekerheid, maar niet in haar masculiniteit. Het niveau van stress of angst in de Nederlandse samenleving is zonder twijfel hoger dan in de afgelopen decennia. Daarbij hoort
[...] Op de dimensie masculien-feminien hebben we een niet-representatief kabinet gekregen. De fracties van de akkoordpartijen tellen samen 33 percent vrouwen, de oppositiepartijen 47 percent. Essentiële aspecten van de feminiene Nederlandse cultuur worden door dit kabinet slecht vertegenwoordigd:
Daarbij hoort ook 'cultuur' in de zin van beschaving; in de tabel staat als voorbeeld het lezen van romans. Als het kabinet valt, zal het op één of meer van deze punten zijn. |
e
