Citaten uit

De file is de oplossing voor de file

Chris Geerling, Trouw, 16 november 2006

Dr. ir. C. Geerling is ecoloog .

Ondanks alle maatregelen blijft het te druk op de weg. Laat de files de files. Mensen bedenken zelf wel een oplossing.

Het bestrijden van files is een zinloze zaak. Het verkeer is een zelforganiserend systeem, en dat soort systemen maakt elke ingreep van buitenaf ongedaan. Zelforganisatie treedt op in systemen waar veel actoren zijn die – onafhankelijk van elkaar – keuzes kunnen maken. In het verkeer zijn er veel automobilisten die kunnen kiezen om niet, of vroeger of later te gaan, een andere weg of de trein te nemen om een wezenlijk verschil in het verkeer te kunnen maken. Aangekondigde stremmingen, zoals een paar jaar geleden op de A10 bij Amsterdam, hebben niet tot extra files geleid.

Zelforganiserende systemen werken met terugkoppelingen, zoals positieve, die een op gang gekomen proces versterken, en negatieve, die het proces binnen grenzen houden, en die in kracht toenemen naarmate de afwijkingen sterker worden.

Het verkeer kent een heel sterke positieve terugkoppeling: sociaal en zakelijk gebruik, status en plezier leiden tot een situatie waarin ’zonder auto’ bijna niet meer kan, en voor veel mensen geen aanvaardbare optie is. Het verkeer neemt in tal en last toe totdat in het systeem zelf aanwezige krachten voor tegenwicht gaan zorgen.

Er is maar één negatieve terugkoppeling, en dat zijn files, want op zichzelf zinnige maatregelen, zoals het stroomlijnen van het verkeer, leiden niet tot minder file. Het opheffen van structurele knelpunten helpt ook niet, want voor je het weet zijn er weer files. Maximumsnelheden, veiligheidsriemen, alcoholcontroles en carpoolen verhogen de veiligheid en efficiëntie van het verkeer, maar leveren vooral de kandidaten sneller bij de file af.

Alternatieven worden alleen aantrekkelijk bij meer en niet bij minder file [...].

Tol heffen of rekening rijden zal hoogstens het soort mensen dat in de file zit veranderen (meer zakelijk verkeer), en veel mensen die veel rijden kunnen het wel ergens opvoeren als onkosten.

[...]

Vergeet het oplossen van het ’fileprobleem’, want files zijn een structureel en daarmee onontkoombaar deel van intensief verkeer. [...]
Laat de files de files, want alleen files zullen mensen er toe bewegen iets anders te bedenken als het ze te erg wordt. Het probleem is de oplossing.