Citaten uit

Softdrugs zijn niet zacht en niet onschadelijk

Legalisering is een vergissing

Andreas Kinneging, NRC 12 november 2005 

Kinneging is hoogleraar rechtsfilosofie, Universiteit Leiden.

De VVD is 'om'. Er is nu een Kamermeerderheid voor de legalisering van softdrugs. Een nieuwe stap op weg naar het liberale vrijheidsparadijs zal dus waarschijnlijk binnenkort worden genomen. Maar de argumenten daarvoor zijn beslist niet onweerlegbaar. 

1. [...] 

[...] Cannabisproducten [...] worden min of meer vergoelijkend softdrugs genoemd [...].  
In werkelijkheid zijn cannabisproducten bijzonder slecht voor de gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk. 

[... Zoals is aangetoond] leidt het gebruik van cannabis tot [... een lijstje problemen ...].

Cannabis produceert een chronisch passief individu, dat liever in bed blijft liggen dan op te staan en iets met zijn leven te doen. 

De meeste gebruikers van cannabisproducten zijn jong [...]. Het gevolg van hun gebruik is slechtere school- en studieresultaten en vaak ook schooluitval: iets wat hun hele verdere leven dramatisch beïnvloedt. [...] 

Het gebruik van cannabisproducten is bovendien het voorportaal van het gebruik van harddrugs. [...] 

Tenslotte begint cannabis [...] zelf steeds meer een harddrug te worden, omdat het roeseffect dat erdoor teweeg wordt gebracht steeds krachtiger wordt. Dit is dankzij het feit dat het percentage van de effectieve stof erin (THC) steeds verder oploopt. Tegenwoordig is dat al het viervoudige van wat het twintig jaar geleden was. [...] 

2. [...] 

[... D]at de gezondheidsrisico's van drugs niet groter zijn dan die van alcohol en tabak is maar helemaal de vraag. Ik wees er al op dat iemand die vijf joints per week rookt even veel kankerveroorzakende chemicaliën binnen kan krijgen als iemand die een pakje sigaretten per dag rookt. 

De kans dat iemand die regelmatig alcohol gebruikt aan alcohol verslaafd raakt, wordt door deskundigen becijferd op 10 procent, terwijl de kans dat een regelmatige softdruggebruiker verslaafd raakt aan drugs een stuk hoger schijnt te zijn. 

[...] Laat het zo zijn dat we discrimineren tussen enerzijds drugs en anderzijds alcohol en tabak. We hebben al genoeg problemen met de alcohol- en tabaksverslaving. Beide eisen een enorme tol. [...] Op nog een probleem erbij zit niemand te wachten. 

In plaats van drugs vrij te geven, omdat alcohol en tabak vrij te koop zijn, moet de conclusie andersom zijn. Omdat alcohol en tabak in vele opzichten even problematisch en onwenselijk zijn als drugs, zou ook de consumptie daarvan eigenlijk meer aan banden moeten worden gelegd. 

3. [...] 

[... D]dugsgebruik [..] is alles behalve een 'slachtofferloos delict'.
Softdrugsgebruikers hebben hogere ziektekosten vanwege een grotere kans op lichamelijke en geestelijke problemen. Het beslag op de gezondheidszorg en de rekening ervan voor alle verzekerden zal toenemen; fors toenemen, als het aantal gebruikers [...] fors zal stijgen. 
De softdrugsgebruiker, die na afloop van een feestje achter het stuur kruipt is een even groot gevaar voor andere weggebruikers als iemand die alcohol gedronken heeft. Legalisering zal dus tot een toename van ongelukken leiden [...].

Maar wat nog het allerbelangrijkst is: omdat softdrugsgebruik passief en ongeïnteresseerd maakt en de werking van zintuigen en verstand sterk negatief beïnvloedt, doet de softdrugsgebruiker het veel minder goed als ouder, werknemer, student, en wat dies meer zij. Dat gaat ten koste van iedereen die met hem of haar te maken heeft. Vooral als het om kinderen gaat is dat schrijnend. [...] 

4. [...] 

[... Ontcriminalisering] is, naar ik vrees, de belangrijkste reden voor veel bestuurders om te pleiten voor liberalisering. Het lost een bestuurlijk probleem op, denken ze. Maar is dat wel zo?
Genoemde problemen - en een aantal andere, zoals 'verwervingscriminaliteit'- worden vooral veroorzaakt door criminelen die zich bezighouden met de productie en handel in harddrugs en gebruikers van die drugs. De problemen worden dus helemaal niet opgelost door de legalisering van softdrugs. [...] 
[Er zal] een grote zwarte markt blijven bestaan en dus ook alle problemen, die hebben geleid tot roep om liberalisering. 

Ook het gebruik wil men reguleren: alleen meerjarigen mogen softdrugs kopen. Ook die - goed bedoelde - regel speelt de zwarte markt in de kaart. Veel van de softdrugsgebruikers zijn minderjarig. Een grote illegale markt zal dus blijven bestaan [...]. 

[...] Waarbij goed moet worden bedacht dat de prijzen dankzij legalisering vast lager komen te liggen en dus ook betaalbaar zijn met een klein wekelijks zakcentje. 

[...] Het is ongetwijfeld zo dat een deel van de vraag wegvalt, maar zal daarmee de georganiseerde criminaliteit verdwijnen of zelfs maar afnemen? Het is onwaarschijnlijk. Die zoekt gewoon een andere markt. [...] 

5 [...] 

Dat legalisering leidt tot een flinke toename van het drugsgebruik, is empirisch veelvuldig vastgesteld. In Nederland is het gebruik van softdrugs dankzij het fameuze gedoogbeleid feitelijk sedert halverwege de jaren zeventig legaal. [...] 

Citaten uit

Drugsgebruik kan verstandig

Andreas Kinneging, NRC 17 november 2005

Freek Polak is psychiater en bestuurslid van de Stichting Drugsbeleid.

Bij drugsgebruik gaat het om de vraag hoe de gezondheidsrisico's van roesmiddelen kunnen worden beperkt, meent Freek Polak in antwoord op Andreas Kinneging.

Je kunt tegen drugs zijn, zoals blijkt uit de bijdrage van Andreas Kinneging [... zie hiernaast], of zoals ik, voor verstandig en tegen onverstandig gebruik van (legale en illegale) roesmiddelen, en daarom voor wettelijke regulering (oftewel legalisering).

[...] 

Kinnegings artikel illustreert wat Cohen, Van der Tas en ik twee jaar geleden hebben omschreven als de bedroevende kwaliteit van het Nederlandse legaliseringsdebat. Wat hij allemaal over cannabis beweert, is werkelijk buitensporig, het is Reefer Madness Revisited.

Al deze onware dan wel zwaar overdreven beweringen kunnen worden weerlegd of tot realistische proporties teruggebracht, maar het zou te veel eer zijn, tenminste, wanneer het de bedoeling is een serieuze discussie te voeren over de vraag wat beter is: een verbod dan wel een vorm van regulering. Het is één van de verbazingwekkende kanten van het debat over drugs en drugsbeleid dat dit soort onzin telkens herhaald kan worden.

Wat cannabis betreft lijkt het me voldoende erop te wijzen dat in een groot aantal onafhankelijke commissies [... lijstje ...] is geconcludeerd dat dit roesmiddel belangrijk minder schadelijk is dan alcohol en sigaretten.

Maar rechtsfilosoof Kinneging weet het beter.
Hij past bovendien een discussietruc toe door te beweren dat voorstanders van legalisering zeggen dat cannabis onschadelijk is. De Stichting Drugsbeleid zegt dat niet [...]. 

Wij ontkennen niet dat ook cannabis nadelige effecten kan hebben. Echter, we voeren de gezondheidsrisico's van drugs in het algemeen, en ook de relatief geringe gezondheidsrisico's van cannabis, juist aan als reden voor legalisering.

Om de Australische verslavingsarts Alex Wodak te citeren:

,,Als die stoffen zo gevaarlijk zijn, waarom moeten we die handel dan aan criminelen overlaten?''

[...] 

Kinneging vreest dat drugsgebruik na legalisering ernstig zal toenemen. Die angst is niet onbegrijpelijk, maar wel ongegrond.
Vergelijkend onderzoek tussen landen met verschillende drugsregimes laat zien dat er nauwelijks verband is tussen de mate van repressie en de omvang van problematisch drugsgebruik hoe onwaarschijnlijk dat ook lijkt.

(Zie Angst voor Drugs bij www.drugsbeleid.nl/nederlands/index.html     )

Het meer liberale klimaat in Nederland heeft niet voor cannabis en evenmin voor de harddrugs geleid tot een hoger niveau van gebruik dan in omringende landen met hardere repressie. Of mensen roesmiddelen gebruiken heeft vooral te maken met sociale en culturele factoren en niet of nauwelijks met wel of geen verbod.

Wanneer de veronderstellingen waarop het drugsverbod berust juist zouden zijn, zou de toestand in Nederland veel beroerder moeten zijn dan in de Verenigde Staten. Het omgekeerde is het geval.

Maar Kinneging roemt het Amerikaanse systeem, omdat het drugsgebruik in de VS zou zijn verminderd.
Met enige moeite kan wel een periode worden gevonden waarin dit geldt - maar alleen voor het recreatieve en niet voor het problematische gebruik. 

[...] 

De drugsoorlog werkt door in alle facetten van de Amerikaanse samenleving, met onder meer random drugstesten in veel bedrijven en  scholen en schandalig lange gevangenisstraffen voor kleine overtredingen van de drugswetten.

Toch heeft deze massieve repressie geen verandering gebracht in het feit dat hun cijfers voor gebruik en verslaving jaar in jaar uit aanzienlijk hoger zijn dan bij ons.

Kinneging vermeldt ook niet dat de drugsprohibitie in de Verenigde Staten geleid heeft tot het grootste aantal gevangenen ter wereld (vooral niet-blanken) [...]. 

Na de invoering van het onderscheid soft/harddrugs in 1976 is het Nederlandse drugsbeleid niet meer grondig heroverwogen. Telkens roepen bestuurders om onorthodoxe maatregelen. De één wil regulering van de cannabisteelt, de ander cocaïneverstrekking en een derde dwangbehandeling.

Zelfs de (voorspelde) mislukking van de SOV, Strafrechtelijke Opvang Verslaafden, belet politici niet om quasi onorthodox maar weer voor dwangbehandeling te pleiten.

Aanleiding voor Kinneging om zijn artikel te schrijven was de verrassing dat de VVD ineens voluit voor regulering van de coffeeshops pleit. 

Misschien moet het inderdaad van de VVD komen. Als die partij inziet dat het drugsverbod strijdig is met liberale opvattingen over mensenrechten en economie en dat het een fabel is dat het drugsverbod nodig is om de volksgezondheid te beschermen, kan eindelijk de discussie over alternatief drugsbeleid beginnen.

Het gebruik van cannabisproducten is in de afgelopen dertig jaar drastisch gestegen. Tussen 1984 en 1996 is het gebruik onder jongeren van 18 tot 25 verdubbeld. Tussen 1995 en 1999 is het aantal jongeren dat experimenteert met softdrugs wederom verdrievoudigd. Dit heeft alles te maken met de lage drempel om aan deze drugs te komen [...].

[...] Een noodzakelijk gevolg van de prijsverlaging die het gevolg zal zijn van legalisering van drugs is immers dat veel meer mensen drugs zullen gaan gebruiken. Voor verreweg de meeste goederen in de markt geldt dat een prijsverlaging leidt tot een toename van de consumptie. Het valt niet in te zien waarom dat niet ook zou gelden voor softdrugs. 

[...] Volgens sommige experts zou bij legalisering van drugs er zelfs sprake zijn van een verdubbeling van het aantal gebruikers. Voor Nederland zou dit betekenen dat tussen de één en twee miljoen mensen drugs zouden gaan gebruiken. 

6 [...] 

Anders dan de voorstanders van liberalisering [...] ben ik van mening dat [...] het beleid te liberaal is en niet te repressief. Juist doordat men in Nederland de laatste decennia zo'n liberaal beleid heeft gevoerd, is de drugsproblematiek zo groot als ze is.

In de VS wordt een geheel ander drugsbeleid gevoerd. Men spreekt er wat bombastisch over de 'war on drugs', maar die term geeft wel de ernst van de zaak aan en de kwaadaardigheid van de vijand. 

[...] Het drugsgebruik in de VS is sedert de jaren zeventig, toen men ook daar een liberaal beleid voerde, met meer dan éénderde gedaald. 

[...] Drugs zullen helaas waarschijnlijk nooit meer verdwijnen. In die zin zullen we ermee moeten leren leven. Maar dat betekent niet dat we de handdoek in de ring moeten gooien en kunnen stoppen met de bestrijding van het kwaad. 

Wat is het Amerikaanse beleid? Het is gebaseerd op drie pijlers:
1. een keiharde aanpak van de productie en de handel in drugs, 
2. een niet-vrijblijvende behandeling van drugsverslaafden, in de rug gesteund door politie en justitie en
3. de voortdurende publieke stigmatisering van alle drugs, door steeds maar weer [...] te wijzen op de gevaren ervan [...]. 

Afrondend en concluderend: 

In plaats van het gebruik van softdrugs te legaliseren, moeten we het gebruik ervan veel meer dan nu tegengaan. Het gaat tenslotte niet om een kleinigheid, maar om een maatschappij waarin onze kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien en volwassenen gelukkige en vruchtbare levens kunnen leiden.