Van zwembad naar waterput

Tijn Touber, Ode, mei 2003

Toen de zesjarige Ryan Hreljac hoorde dat in Afrika veel kinderen geen schoon drinkwater hebben, besloot hij te helpen. Ryan, uit een klein stadje bij Ottawa in Canada, begreep van ,zijn leraar, dat zeventig dollar genoeg was om een put te graven. Hij vertelde zijn ouders dat hij zeventig dollar nodig had. Moeder Susan liet Ryan allerlei klusjes doen -- van stofzuigen tot ramen lappen. Na Vier maanden had hij het geld bij elkaar. Ryan:

'Toen ik het geld naar Watercan, de organisatie die de putten maakt, bracht, zei de directeur dat zeventig dollar genoeg was voor een handpomp, maar niet genoeg om de put te graven. Daar was tweeduizend dollarvoor nodig. Ik moest dus meer geld verdienen.'

Met nog meer inzet ging Ryan aan de slag; dit keer sprongen vriendjes bij. Ryan:

'Mijn vriend Spencer gaf al zijn rapportgeld en Jeff kwam aan met alle losse kwartjes en dubbeltjes die hij kon missen.'

Toen het geld bij elkaar was, gaf Ryan aan dat hij de put graag in de buurt van een school wilde. Hij kwam uit op Angolo in Uganda. Het plaatsje werd al vele jaren geteisterd door opstandige rebellen, jarenlange droogte en dodelijke ziekten. Een op de Vijfkinderen stierf vóór het vijfde levensjaar.

In het overleg werd duidelijk dat de put met de hand zou worden gegraven. Als er daarentegen mobiele boorapparatuur zou worden gebruikt, zou alles veel sneller gaan. Het prijskaartje was echter 25.000 dollar.

Ryan had een nieuw doel. Moeder Susan ging helpen. In de Ottawa Citizen verscheen een artikel over 'Ryan 's well'. Binnen de kortste keren was Ryan op televisie en verschenen artikelen in andere dagbladen. De school zamelde geld in, de eerste cheques van duizenden dollars kwamen binnen.

Intussen kreeg Ryan contact met een jongen uit Angolo. Hij en Jimmy werden schrijfvriendjes. Dankzij de airmiles van zijn buurman en anderen brachten Ryan en zijn ouders
in de zomer van 2000 hun eerste bezoek aan Angolo. Ryan keek z'n ogen uit naar de vijfduizend kinderen die allemaal langs de route stonden opgesteld: 'Ze riepen allemaal "Ryan,
Ryan, Ryan ". Ze kenden mijn naam!' Het bleek dat iedereen in een straal van honderd kilometer Ryan al kende. Hij was een held!

Ryans oorspronkelijke zeventig dollar zijn inmiddels aangegroeid tot een kapitaal van meer dan 750 duizend dollar, beheerd door de Ryan's Well Foundation. Ryan:

'Ik ben directeur en president. Gelukkig doe ik het niet alleen, er is heel veel hulp. Ik correspondeer met mensen uit zeventig landen over de hele wereld. Sommige kinderen van vijf of zes sturen mij kwartjes en dubbeltjes. Maar laatst belde ik met een man uit Dubai, hij vertelde dat hij voor een oliemaatschappij werkte. Toen hij ophing, zei hij "By the way, ik heb je een check van vijfduizend dollar gestuurd". Ik vind het kwartje van het meisje in Florida net zoveel waard als die vijfduizend dollar van de meneer in Dubai.'

Ryan's Well Foundation heeft inmiddels waterputten geslagen in verschillende Afrikaanse landen, waaronder Nigeria, Tanzania, Malawi, Ethiopië en Zimbabwe.

Moeder Susan mengt zich ook in het gesprek:

'Ryan beseft zo nu en dan nog niet met wie hij allemaal contact heeft, van jullie prins Willem-Alexander tot Kofi Annan. Ryan is inmiddels een bekende geworden in de waterwereld. Zo was hij in Johannesburg een van de experts in een panel van Unicef en sprak hij in Australië op een waterconferentie.'

Als Ryan op reis gaat, neemt hij wel stapels huiswerk mee. Susan:

'De school werkt geweldig mee. En Ryan krijgt het voor elkaar om op vliegvelden en in hotellobby's zijn huiswerk te doen. Zijn cijfers zijn de laatste tijd zelfs omhoog gegaan.'

Gelukkig heeft Ryan nog genoeg tijd over om te ijshockeyen, basketballen en zwemmen. Ryan:

'Mijn grootste uitdaging is om ook nog gewoon kind te zijn. Maar dat gaat heel goed.'

Meer Informatie:

Ryan's Weil Foundation, PO Box 112O, Kemptville, KOG 1JO, Ontario, Canada, ryan@ryanswell.ca,
http://www.ryanswell.ca