Verliefd op een reus …?..

Door Diana Comijs, 15april 1999 

Elisabeth McCracken: Het huis van de reus,
Uit het Amerikaans vertaald door Marijke Versluys, Atlas, 337 blz., Fl 49,90

Sommige verhalen zijn onmiskenbaar sprookjes voor volwassenen. Ook al zijn ze vermomd als een realistisch verhaal en lopen ze niet goed af. Het huis van de reus van Elizabeth McCracken, het hopeloze liefdesverhaal van twee buitenbeentjes, is zo'n sprookje. Peggy Cort, de vertelster, is de archetypische muizige bibliothecaresse. 

Terwijl ze boeken afstempelt in de bibliotheek van het slaperige Amerikaanse kustplaatsje Cape Cod gaat het leven aan haar voorbij. Ze blijft dromen van kussen die maar niet kwamen. Haar romantische aard verbergt ze achter haar saaie uiterlijk en een bits gevoel voor humor, waarmee ze mensen op een afstand houdt. 

"Ik houdt niet van mensen. De mensen denken dat ze interessant zijn. Dat is hun grootste fout. Iedere gepensioneerde die je ontmoet wil zijn levensverhaal aan je kwijt, luiden de provocerende openingszinnen van Het huis van de reus. Maar op een dag loopt de elfjarige James Carlson Sweat de bibliotheek binnen en daarmee neemt Peggy's leven een andere wending. James is hard op weg om de langste man van de wereld te worden en 'gedoemd' om voornamelijk gigantisch te zijn. Wanneer Peggy hem voor het eerst ontmoet, is hij een meter achtentachtig. Op zijn zestiende is hij bijna tweeeneenhalve meter lang en nog is hij niet uitgegroeid. Ondanks zijn enorme lengte is hij niettemin buitengewoon normaal, iets wat McCracken voortdurend benadrukt. James is zelfs zo normaal, dat zijn karakter nauwelijks enig reliëf krijgt. 

Eigenlijk zegt McCracken het zelf al: als James niet zo lang was, zou er niets over hem te vertellen zijn geweest. Tussen deze twee mensen, die elk op hun eigen manier een tikje zonderling zijn, laat McCracken een liefdesgeschiedenis ontstaan, die nooit het stadium van het verlangen ontgroeit. Hierdoor heeft Het huis van de reus, ondanks de burleske tegenstelling tussen de liefde van een muizige bibliothecaresse voor een reus van elf, een melancholieke ondertoon gekregen. 

McCracken, zelf ooit bibliothecaresse, werd in 1997 door een Amerikaans tijdschrift uitgeroepen tot een van beste twintig jonge auteurs van de VS. Ze heeft Cape Cod waar het verhaal zich afspeelt, bevolkt met zoveel eigenaardige personages, dat de entourage associaties oproept met een circus: James licht getikte moeder, die in het boek twee keer moet overlijden (de belichaming van elk droef liefdesliedje dat ooit is geschreven), zijn weggelopen vader, zijn eigenaardige oom en tante en de vreemde toeristen die van heinde en verre naar zijn huis komen om met eigen ogen de reus te zien. 

Om al deze figuren met elkaar in verband te brengen, wemelt het in Het huis van de reus van zijpaden die niet allemaal even relevant zijn en die het zicht op de hoofdlijn soms vertroebelen. De stille, enigszins treurige liefde van Peggy, die als oude vrijster als een blok valt voor een lagereschooljongen, weet Elizabeth McCracken echter volstrekt van zelfsprekend te maken. Peggy bloeit op van een karikatuur tot een persoon die je als lezer gaat waarderen en wier onhebbelijkheden je steeds minder storen. 

De liefde van Peggy voor James staat een heel stuk af van het motto 'kennis is liefde' dat ze aan het begin van het verhaal vertolkt en bestaat ook niet meer uit tweedehands boekenplankwijsheden. Om zo dicht mogelijk bij James in de buurt te kunnen zijn, neemt Peggy de zorg voor zijn voortdurend groeiende lichaam op zich. Dat lange lichaam belemmert James steeds meer in allerlei dagelijkse dingen. Peggy verzorgt zijn voeten, let op zijn gezondheid en rijdt hem rond in haar speciaal voor hem verbouwde auto. Zo weet ze een grote mate van intimiteit net James te bereiken, maar het is het soort intimiteit dat meer doet denken aan die van een moeder dan die van een geliefde. 

Anders dan in een klassiek sprookje worden in Het huis van de reus de belemmeringen om lang en gelukkig te leven niet als bij toverslag opgeheven: de liefde tussen Peggy en James blijft kuis en wordt niet geconsumeerd. Als lezer hoop je dat Peggy uiteindelijk ook de laatste, beslissende stap zal durven zetten. Het gevoel van teleurstelling dat je aan het eind van het boek bekruipt, als je moet vaststellen dat Peggy het enige wat ze graag in haar leven wilde niet heeft gedaan, zegt veel over de wijze waarop Elizabeth McCracken de merkwaardige, misantrope Peggy Cort leven heeft weten te blazen.