Citaten uit'Islam kan democratie helpen'Froukje Santing, NRC Handelsblad 11 april 2006 Het Nederlandse klimaat van wantrouwen en confrontatie jegens islamitisch activisme is contraproductief en onterecht, vindt de WRR. Nederland en de Europese Unie moeten veel meer de gematigde islamitische krachten steunen, zoals de Moslimbroederschap in Egypte en de Hezbollah in Libanon, in plaats van kansloze seculiere bewegingen in moslimlanden. Islamitisch activisme biedt wel degelijk aanknopingspunten voor democratisering en mensenrechten. Dat zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het vandaag verschenen advies aan de regering, Dynamiek in islamitisch activisme, aanknopingspunten voor democratie en mensenrechten. Volgens de WRR is er door een té sterk accent op de terroristische uitwassen van de islam na 11 september 2001 een klimaat van confrontatie en wantrouwen ontstaan tussen moslims en niet-moslims, in de wereld. Dat is de reden, aldus het advies, dat ook in Nederland, de angst voor moslims heeft postgevat en moslims op hun beurt ervaren dat ze vanwege hun religie onwelkome vreemdelingen zijn. De WRR vindt dat die neerwaartse spiraal doorbroken moet worden. Ongefundeerde oordelen en sjabloondenken brengen ons niet verder. De WRR meent dat in Nederland een cultuuromslag nodig is in het denken over het democratische potentieel van islamitisch activisme. Tot dusver getuigt het politieke en publieke debat in Nederland van onvoldoende kennis van de islam en de vele islamitisch-politieke denkstromingen en bewegingen. Een klimaat van confrontatie en sjabloondenken schept geen goede voorwaarden voor grotere veiligheid en voor democratisering en groter respect voor mensenrechten in de islamitische wereld zelf. [...] De WRR meent dat het politieke activisme van de islam niet alleen negatief kan worden beoordeeld. Het biedt wel degelijk aanknopingspunten voor democratisering en mensenrechten. [...] Ze concluderen dat de islam in lokale omstandigheden aanknopingspunten biedt voor democratisering en betere naleving van mensenrechten. Ze geven wel toe dat die aanknopingspunten op alledrie de terreinen fragiel zijn. Volgens de WRR tonen de laatste decennia in moslimlanden een opleving van islamitisch activisme die vooral gericht is tegen lokale repressie. Het gaat niet uitsluitend om extremisme en (transnationaal) geweld, zoals Al-Qaeda. Onder de paraplu van islamitisch activisme zien we ook stromingen en politieke bewegingen die vooral vreedzaam en vernieuwend zijn. [...] De onderzoekers zeggen dat ze geen antwoord hebben willen geven op de abstracte vraag of islam en democratie als zodanig verenigbaar zijn. Die vraag laat zich in die algemene zin niet beantwoorden, menen zij. Het is vruchtbaarder om te kijken waar en waarom islamitisch activisme democratisering en verbetering van de mensenrechten bevordert of schaadt. [...] De WRR bepleit dat er voor de veiligheid op langere termijn alles aan gelegen is veelbelovende ontwikkelingen in islamitisch activisme te ondersteunen. In Nederland zou partijvorming die gedeeltelijk plaatsvindt op basis van de islam zelfs een constructieve bijdrage kunnen leveren. Die kan een stem geven aan degenen die zich in de vertegenwoordigende organen van moslims niet vertegenwoordigd weten. Ze getuigen van het streven naar participatie aan de bestaande instituties en volgens de geldende democratische spelregels. |