Waarheidsvinding

"Wat is waarheid?"
Pilatus

Tegenwicht weblog # 32 - 20 september 2005

Het Openbaar Ministerie is niet de eerste die veroordeling boven waarheidsvinding stelt, blijkens bovenstaand beroemd citaat van een machthebber en overheidsdienaar. Dankzij attente media en Kamerleden werd de minister van rechtvaardigheid Donner ter verantwoording geroepen. Hij overleefde het debat, zoals het heet. Er valt echter nogal wat af te dingen op zijn woorden. 

Geen opzet?

Er zijn fouten gemaakt, erkende de minister ruiterlijk, maar niet met opzet. Dit is niet geloofwaardig. Men moet geweten hebben wat men deed, en wel bewust. Probeert u maar eens tegen de rechter te zeggen "Het was niet opzettelijk, ik was mij niet bewust van ..." U krijgt onmiddellijk ten antwoord: "Dan had u zich dit maar wel bewust moeten zijn". U wordt schuldig verklaard, zoals de man uit Groningen die onbewust iets verkeerd had gedownload - tenzij u natuurlijk Officier van Justitie bent en Tonino heet. 

Wie zijn er fout: de media of het OM?

Ja hoor, de media hebben het weer gedaan volgens Donner. Die zouden "het imago van het OM beschadigd hebben". Foei, schande, media! Donner noemt dit "Farizeeërachtige berichtgeving" (NRC & De Volkskrant 9 september 2005). Een knap farizeïsche uitspraak: het is het OM zelf dat hier de fout in ging en dat de imagoschade geheel aan zichzelf te wijten heeft. De media hoeven het OM niet te verdedigen, het OM moet de vrijheid van spreken verdedigen. 

Bekentenis niet onder druk tot stand gekomen?

In elk verhoor wordt druk uitgeoefend. Op de jonge Maikel werd "onbehoorlijk" veel druk uitgeoefend - en dezelfde rechercheurs zouden de volwassen verdachte dan mild behandeld hebben? Niet te geloven. Alleen al de hele situatie van arrestatie en isolement is een enorme vorm van druk die mensen gedesoriënteerd en snel murw maakt. 

De rol van de deskundigen

Het NFI klaagt zelf dat haar rapporten "als een gesloten doos" worden overgenomen en in feite niet begrepen worden dus niet goed op hun (on)waarde kunnen worden geschat. 

De trend is dat het gerecht steeds meer onkritisch af gaat op oordelen van deskundigen. Vooral in zedenzaken is dit het geval. Men is daar bijzonder snel in het gestoord en gevaarlijk verklaren van verder normale mensen. Tbs ligt dan 'voor de hand'. 

Er waren nog twee deskundigen in deze zaak. "Deskundige 1" werkte niet in de lijn van het OM, 'dus' werd er een "deskundige 2" ingeschakeld. Diens optreden in de verhoren van Maikel is alom scherp afgekeurd. 

Waarom suggereert de minister wel het ontslag van de verantwoordelijken binnen het OM en van de verhorende rechercheurs - en niet dat van de alom gewraakte 'deskundige 2'?

Incidenteel?

Het zou een incident zijn. Voor de zekerheid werd, naar goed Nederlands gebruik, nog wel een commissie ingesteld. De commissie krijgt het druk, want het is geen incident maar een trend.

Al snel werden verschillende soortgelijke kwesties in de attente media gemeld, deels met dezelfde Officier van Justitie die hier zo uitgleed. Het woord "tunnelvisie" is zo bekend omdat het al te vaak voorkomt.

Ook werd gemeld dat het OM steeds minder de magistraat is met waarheidsvinding als taak en steeds meer de crime fighter die moet en wil scoren. Dit is een zeer bedenkelijke ontwikkeling. Op dit punt moeten we nu eens met onze gewoonte breken om achter de VS aan te hollen. Wat daar aan veroordelingen van onschuldigen plaats vindt grenst aan het ongelofelijke.

Trend

Geen incident, maar trend. Daarom gaat het belang van deze zaak de actualiteit te boven. Daarom schreven wij ook:

Opinie # 39
Bang voor de waarheid
met actuele en wat oudere documentatie als achtergrond