Citaten uit 

'Iemand die zijn leraar doodschiet is niet goed bij zijn hoofd. Punt'

Heeft de moord op Hans van Wieren te maken met het Turkse eergevoel? Turkse leerlingen denken van niet. Maar wat als je leraar je belachelijk maakt?

Sheila Kamerman, NRC Handelsblad 19 januari 2004

Met grote letters stond het gisterenochtend op de muur van zijn school: ,,Alle leraars dood!'' Met een halve maan en een ster erbij, symbolen van de Turkse vlag. Directeur Sean Clancy van het Zuiderpark College (vmbo) in Rotterdam moest wel even slikken toen hij het zag. [...] 

Turkse jongeren, denkt Clancy, durfden de muur te bekladden omdat de moord op de conrector afgelopen dinsdag op het Terra College in Den Haag wel door veel mensen, maar niet door iedereen keihard werd veroordeeld. Niet door de familievriend van de zestienjarige schutter Murat [....] En ook niet door de jongens en meisjes die donderdag voor de school bijeen kwamen met een spandoek waarop stond: 'Murat, we love you'. 

[...] 

Verschillende deskundigen zeggen dat de schietpartij mogelijk te maken heeft met het Turkse eergevoel. Als Murat zich publiekelijk vernederd heeft gevoeld door berispingen van de onderdirecteur, zou dat een verklaring kunnen zijn voor zijn extreme daad. 

Clancy vindt dat moeilijk te geloven: 

,,Turken hebben wellicht een sterker eergevoel, maar het zijn gewone mensen. Als ik een Turkse leerling straf omdat hij zich heeft misdragen, accepteert hij dat. En als vriendjes erbij staan te lachen, dan geef ik die ook op hun donder.''

Drie Turkse jongens van de afdeling vmbo-techniek zijn het met Clancy eens. Al ben je nog zo boos, zeggen ze, zoiets doe je niet. Het verbaasde Sezer Ekinci (16) dat de schutter een Turk bleek te zijn. 

,,Turken zijn meestal rustig.'' Hij baalde ervan. ,,Iedereen kijkt natuurlijk nu weer slecht naar ons.''

,,Ik kan me er niets bij voorstellen'', zegt Ismail Pakirtel (15). ,,ik zou zoiets nóóit doen. Ik wil geen problemen.''

Maar Nazni Karacaoglan (bijna 16) kan zich wel voorstellen dat je zó boos kunt worden dat je niet meer weet wat je doet. ,,Vooral als een leraar je belachelijk maakt.'' Hij denkt dat dat bij Murat is gebeurd. Zelf was hij kort geleden woedend op de gymleraar die tegen hem zei: 'Je ziet er dom uit.' 

,,Ik ben weg gegaan om uit te rusten'', zegt Nazni. ,,Daarna begreep ik dat het beter is om erover te praten.''

Op het Libanon Lyceum in Rotterdam zijn de Turkse havo-scholieren Damla Yürü (16) en Eyup Aftei (17) ,,het gezeik'' over de culturele achtergrond van de dader eigenlijk beu. Ze hebben tijdens verschillende lessen over de schietpartij gesproken en steeds kwam dat terug. 

,,Iemand die een leraar doodschiet is niet goed bij zijn hoofd. Punt'', zegt Eyup. Damla: ,,In geen enkele cultuur is het normaal om je leraar te vermoorden.''

,,Jullie hebben gewoon meer eergevoel'', zegt Maarten van den Brink (17, havo) tegen Eyup. ,,Dat moet je toch toegeven. Als iemand tegen mij zegt: 'je moeder stinkt', dan denk ik 'flikker op'. Maar jij voelt je aangetast in je eergevoel.''

Eyup: ,,Ja, dat klopt wel. Maar ik ga me niet meteen wreken. Ik los het op met woorden.''

Dat kan jij, zegt Yoska Bosch (17, havo),

,,jij hebt de verbale vaardigheden. Die jongen heeft dat misschien niet.''

,,Volgens mij heeft het ook te maken met respect'', zegt Mohamed Bouziane (16, vwo, half Marokkaans). ,,In Turkije en Marokko gaat een leerling naast zijn stoel staan als hij tegen de leraar spreekt. Hier in Nederland lachen die jongens niet alleen de leraren, maar zelfs de politie uit. Ze moeten veel harder worden aangepakt.''

Eyup: ,,Ja, dat kan toch niet. Als ik geslagen zou worden als leraar, zou ik meteen terugslaan.''

Yoska: ,,Ik proef hier toch iets van oog om oog, tand om tand.''

Damla: ,,Ja, maar dat is Eyup die dat zegt, dat zeggen niet alle Turken. Ik ben ook Turks en ik zou nooit mijn leerling slaan.''

Respect moet je afdwingen, zegt Eyup.

,,Jongens als Murat verwachten een autoriteit. Ze zoeken de grenzen op. Als ze niet worden tegengehouden, gaan ze steeds verder.'' Maar dat, zegt hij, kan nooit een schietpartij verklaren. En al helemaal niet de steunbetuigingen aan de dader van andere leerlingen. iet, ga ik toch ook niet met een bord staan: 'I love Damla'.''