Citaten uit

Religie zal Europa en Amerika uiteendrijven

Israël, Katrina en Rita als tekenen van het Einde der Tijden

Diarmaid MacCulloch, NRC 30 september 2005

De 16de-eeuwse Europese Reformatie werkt nog altijd door in het heden, niet in de laatste plaats omdat ze van groot belang was bij de stichting van de Verenigde Staten, meent Diarmaid MacCulloch.

Wanneer we het verleden vergeten of verkeerd interpreteren, kan het ons soms op de meest onverwachte momenten overvallen. Het Europa van de Reformatie doet in schrikbarend veel opzichten denken aan de moderne wereld. Dat is vooral het geval omdat in het 16de-eeuwse Europa een groot deel van de verder evenwichtige katholieken en protestanten meende dat het Einde der Tijden aanstaande was. 

[...] 

Door de problemen in de moderne wereld zijn echter ook nu weer talloze christenen overtuigd dat het Einde der Tijden nabij is. Hoewel deze opvatting vrij algemeen is in Afrika en Azië, speelt zij vooral een belangrijke rol in de Verenigde Staten.

[...] 

Waarom is dit zo belangrijk? Het thema van het Einde der Tijden, dat een centrale rol speelt in een deel van de populaire cultuur van Amerika, is ook een belangrijke drijfveer geworden van het moderne beleid van de Verenigde Staten, zowel in binnen- als buitenland. Waarom zou men thuis nog stappen ondernemen om een milieuramp te voorkomen? Orkanen en vloedgolven zijn tekenen dat het Einde der Tijden aanstaande is, dus we zouden tegen de wil van God handelen (en de Amerikaanse industrie op kosten jagen) wanneer we de uitstoot van kooldioxide probeerden terug te brengen of de dijken van New Orleans probeerden te herstellen. 

[...] 

Het heeft echter ook een verontrustende consequentie: het Einde der Tijden kan pas aanbreken wanneer het oude volk Gods, de joden, bekeerd is tot het ware geloof, het christendom. Dat verklaart waarom er een sterke band is tussen rechts Amerika en de staat Israël: het conservatieve Amerikaanse protestantisme laat zijn traditionele antisemitisme varen en streeft naar nauwe betrekkingen met het joodse volk. Dat uit zich in een standvastige steun voor Israël. 

Door deze ideologie wordt het voor veel Amerikanen vrijwel onmogelijk begrip op te brengen voor de zaak van de Palestijnen, van wie overigens ironisch genoeg een groot aantal christen is. Sommigen in het Witte Huis zien tekenen van het Einde der Tijden, of gebruiken dit toch in elk geval als handig middel om de verkiezingen te winnen. 

[...] 

Veel mensen vertrokken destijds naar Noord-Amerika om te ontsnappen aan de ellende en de intolerantie van het Europa van de Reformatie, en hun Amerikaanse afstammelingen gaan nog altijd naar de kerk, in tegenstelling tot hun Europese neven en nichten. 

Deze culturele tweespalt is in de afgelopen dertig jaar groter geworden. Het is een van de grootste raadsels in de moderne geschiedenis van de godsdienst. Hij vormt de belangrijkste reden waarom Europa en Amerika nu zo veel moeite hebben om elkaar te begrijpen en waarom zo veel Europeanen verbaasd en boos zijn over de zaken waarmee hun traditionele bondgenoot en vriend aan de overzijde van de Atlantische Oceaan bezig is. 

[...]