Citaten uit

'Bajesboot hogedrukpan als vreemdeling er lang vastzit'

Toezichthouder over 'pionieren' met detentieboot

Wubby Luyendijk, NRC 16 november 2005

Er komen twee nieuwe boten voor de vreemdelingendetentie. Is dat verantwoord? ,,Je moet mensen hier niet langer dan een half jaar vasthouden.''

Paniek op de bajesboot in Rotterdam, afgelopen week. In de nacht van woensdag op donderdag brak er brand uit op detentieboot 'Reno' in de Merwehaven. Illegale vreemdelingen hadden op afdeling C een deel van het plafond tussen badcel en recreatiezaal ontmanteld en daar brandende kranten ingeschoven. Ze hoopten zo alsnog in Nederland te kunnen blijven.

Het plafond vatte vlam, vertelt Dick Ruys, voorzitter van de commissie van toezicht [...] een onafhankelijke, veertienkoppige commissie die toezicht houdt op de twee Rotterdamse detentieboten, de 'Reno' en de 'Stockholm'. Daar wachten zo'n 750 uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen al dan niet met strafblad op uitzetting. Dat zijn er meer, zegt Ruys, dan de hele Bijlmerbajes bij elkaar.

[...] 

Het regime is door de krappe omstandigheden op de boot ,,soberder'', zegt Ruys, dan in huizen van bewaring. Hier zitten bijna alle gedetineerden met zijn vieren of zessen op een cel, ,,hut'' zegt Ruys. Hier doen de illegale vreemdelingen geen arbeid, krijgen ze geen educatie, hebben ze minder recreatiegelegenheid en kunnen ze een half uurtje per week sporten in luchtkooien. Dat strookte met de aanvankelijke opzet van het verblijf: de verantwoordelijk ministers Verdonk (Vreemdelingenzaken, VVD) en Donner (Justitie, CDA) beloofden de Tweede Kamer dat uit te zetten vreemdelingen twee tot drie maanden op de detentieboten zouden blijven.

Maar dat is niet het geval. De verblijfsduur is veel te krap bemeten. Tientallen illegale vreemdelingen en uitgeprocedeerde asielzoekers zitten langer dan zes maanden op de boot, sommigen meer dan 300 dagen. 

[...] 

[... S]ommige rechters die de detentie van vreemdelingen op de boot toetsen, maken zich zorgen. Na een bezoek oordeelde de Amsterdamse rechtbank afgelopen maart dat ,,de beperkingen in grondrechten'' zo ,,disproportioneel'' zijn dat het niet verantwoord is vreemdelingen langer dan zes maanden op de boot vast te houden. De rechter hekelde het gebrek aan ruimte, privacy, het ontbreken van arbeid en educatie en de geringe recreatiemogelijkheden.

[...] 

"[... I]k denk wel dat je mensen daarop niet langer dan een half jaar moet vasthouden. Anders creëer je hogedrukpannen en is de Schipholbrand de eerste van een reeks incidenten.''