Enkele citaten uit

Het liberalisme van de VVD is blind

Ronald Raak, NRC 28 februari 2005

Het liberaal manifest toont een hernieuwd vertrouwen in een sterke staat, maar baseert zich op een karikaturale opvatting van vrijheid, meent Ronald van Raak.

[...]

De VVD spreekt [...] klare taal: de opstellers verkondigen duidelijke ideeën over democratie en vrijheid en hebben bij het schrijven de liberale waarden van eigen verantwoordelijkheid en vertrouwen in het individu goed in het achterhoofd gehouden. Deze helderheid kan echter de eenzijdigheid waarmee de VVD maatschappelijke problemen tegemoet treedt niet verbergen.

Soms lijkt het de commissie te zijn ontgaan hoe groot de invloed van de liberalen is. Politiek in Nederland was de afgelopen kwart eeuw veelal VVD-politiek. Dit geheugenverlies wreekt zich vooral in de passages over het gebrekkige vertrouwen van mensen in de politiek. [...]

De opstellers van het manifest lijken te vergeten dat de vele zelfstandige bestuursorganen, die publieke taken uitvoeren zonder deugdelijke democratische controle, bij uitstek het gevolg zijn van de liberale politiek van meer markt en minder overheid. [...]

Naïviteit blijkt ook uit de twee belangrijkste koerswijzigingen in dit nieuwe beginselenprogramma: de roep om directe democratie en de herwaardering van de rol van de overheid.

[...]

Het oude geloof in de markt heeft plaatsgemaakt voor een nieuw vertrouwen in de sterke arm van de staat. Een ministerie van Veiligheid, een DNA-bank, een ander politiebestel en vele andere regels en reorganisaties moeten ons land veiliger maken. Een belangrijke aanbeveling om het terrorisme te bestrijden is de oproep aan autoriteiten om 'volharding, vastberadenheid en duidelijkheid' uit te stralen.

Dit vertrouwen in de sterke staat lijkt voort te komen uit een karikaturale opvatting van vrijheid. Dales c.s. richten zich tot de 'hardwerkende middenklasse', die de liberale deugden zou belichamen van ondernemingszin en zelfredzaamheid. Het is vooral de vrijheid van deze illusoire groep die de opstellers willen veiligstellen.

De commissie heeft veel aandacht voor de harde kant van de overheid. Zij wil schade verhalen op de dader, veroordeelde vreemdelingen het verblijfsrecht ontzeggen en lastige jongeren van de straat halen. Het manifest maakt weinig woorden vuil aan de sociale taken van de overheid, om minder bedeelden te ondersteunen in hun scholing en ontwikkeling en een helpende hand te bieden aan hen die buiten de boot dreigen te vallen.

[...]

Vrijheid kan niet het begin, maar moet het einddoel zijn van de politiek. De VVD wil een volkspartij zijn, maar niet voor iedereen. Dit manifest blijft het antwoord schuldig hoe we de vrijheid kunnen vergroten van al die hardwerkende mensen die niet het geluk hebben om tot de door de liberalen gezegende klassen te behoren. Misschien ligt dat niet zozeer aan de opstellers, maar is deze blindheid kenmerkend voor het liberalisme van de VVD.