Citaten uit

'Ouders, vertel dat seks ook léuk is'

Iris Pronk, Trouw 16 januari 2014

Nederlandse ouders zijn best open over seksualiteit. Al wijzen ze hun kinderen vooral op de risico's. Dat seks ook plezierig kan zijn, vertellen ze er vaak niet bij.

[...]

Twee van de drie ouders zeggen kindervragen over seksualiteit altijd naar waarheid te beantwoorden. De rest doet het soms, blijkt uit onderzoek van kenniscentrum Rutgers WPF.

Over welke aspecten van seksualiteit praat u met uw jongste kind? Die vraag werd voorgelegd aan een representatieve groep van 1591 Nederlandse ouders. De resultaten zijn opgenomen in het artikel 'Bloemetjes en bijtjes of zaadjes en eitjes?' dat dit voorjaar gepubliceerd wordt in het vakblad Pedagogiek.

Nederlandse ouders zijn relatief openhartig, concludeert Ineke van der Vlugt, programmacoördinator seksuele ontwikkeling en opvoeding bij Rutgers WPF. Een kanttekening wil ze wel maken: uit het onderzoek blijkt alleen dát ouders seksualiteit bespreken, en niet op welke manier.

Technische informatie - meisjes hebben een vagina, jongens een penis - krijgen de meeste jonge kinderen al vroeg. Ook op weerbaarheid zijn ouders alert: 'Anderen mogen niet aan jou zitten als je dat niet wilt; jij bepaalt je grenzen': die les leren ze hun kinderen al vroeg.

Andere onderwerpen komen veel minder aan bod. Hoe komt die baby in de buik? Slechts een derde van de vaders en moeders bespreekt dat met z'n jonge kind [...]

[...]

Ze schuiven het onderwerp voor zich uit, tot in de puberteit.

Toch is dat niet verstandig, zegt pedagoge Channah Zwiep, die gespecialiseerd is in seksuele opvoeding en daarover verschillende boeken schreef.

"In de puberteit is het eigenlijk al te laat. Niet alle kinderen stellen vragen. Als seks vóór hun tiende daardoor geen onderwerp was, heeft het een negatieve lading, een spanning gekregen. Dan voelt een kind: Daar kan ik thuis beter niet over praten."

In de puberteit is het 'seksuele script' van kinderen al deels geschreven. Dat bevat onbewuste codes en regels die later hun seksleven gaan beïnvloeden. Elk mens ontwikkelt zo'n script en slaat daarin op hoe de omgeving seksualiteit - in de ruimste betekenis - beleeft, en hoe het dus blijkbaar hoort.

Stel dat ouders hun kinderen alleen wijzen op grenzen en gevaren [...].

Dan heeft dat invloed op de seksuele ontwikkeling van hun kroost, zegt Zwiep. Onbewust noteren kinderen dan in hun script: seks is iets wat vieze mannen met je doen. En seks is raar, want je kunt er blijkbaar niet over praten.

[...]

Hoe groot de invloed van ouders is op het seksuele script van hun kinderen, is niet onderzocht.

Maar het scheelt allicht als ouders wél uitstralen - en soms, in kinderwoorden, expliciet en ongevraagd melden - dat seks niet alleen risicovol is, maar ook plezierig kan zijn, mits vrijwillig beoefend met iemand naar keuze.

Dat jonge kinderen die boodschap nog niet aankunnen, klopt niet volgens Zwiep.

"Zolang je je verhaal maar aanpast aan de leeftijd en het individuele kind."

Ouders kunnen die subtiel verweven in hun reacties op wat ze zien bij hun kind. (Speelt het doktertje? Geen paniek!). Ze kunnen ook best eens zelf een gesprekje aanknopen met hun achtjarige: Wat denk jij dat seks is? Denk je dat het leuk is om te doen?

Zo'n gesprek kan twee minuten duren; dat is vaak genoeg om kinderen te leren

 "dat seks iets is waarover je kunt praten", aldus Zwiep.

Dat ze door dit soort minigesprekjes op kinderniveau op ideeën zouden worden gebracht en eerder met seks beginnen, is ook een mythe. Uit onderzoek blijkt dat hoe beter kinderen zijn geïnformeerd, des te langer ze wachten met seks.