De ware gelovigen zijn onder ons

Citaten uit

De ware gelovigen zijn onder ons

Jimmy Carter contra de Amerikaanse fundamentalisten

Menno de Galan, NRC 27 januari 2006

Ze zijn autoritair, intolerant en beschouwen het compromis als een teken van zwakte. De oud-president van de Verenigde Staten Jimmy Carter erkent dat hij te laat de gevaren van de conservatieve christenen in zijn land heeft ingezien.

Als president van de Verenigde Staten (1977-1981) kreeg Jimmy Carter te maken met drie ontwikkelingen die kenteringen zijn gebleken in de geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog.

	In 1978 koos het college van kardinalen van de rooms-katholieke kerk een Poolse paus in de persoon van Johannes Paulus II.
	Een jaar later greep ayatollah Khomeiny de macht in Iran.
	En in 1979 werd in de Verenigde Staten de Moral Majority opgericht, een verbond van conservatieve christelijke dominees en zakenlieden.

Je zou misschien verwachten dat Carter als zelfverklaarde wedergeboren christen die zich dagelijks in gebed tot God richtte(soms wel 25 keer) de geschikte president was om deze religieuze aardverschuivingen in goede banen te leiden, maar niets wasminder waar. In twee passages in Our Endangered Values, een schotschrift tegen de 'fundamentalisten' die volgens hem nu in Washington aan de macht zijn, blijkt hoe zeer hij door de ontwikkelingen in en buiten Amerika werd overvallen.

[... ... ...]

Our Endangered Values is zowel de vrucht van [...] studie als een waarschuwing tegen hun [= de christelijke fundamentalisten] macht en invloed. Ze hebben - daar laat hij geen misverstand over bestaan - een revolutie in de VS ontketend.

Waaraan kun je fundamentalisten herkennen?

Carter somt op.

	Eén: ze leunen op autoritaire mannen die zichzelf superieur wanen, vrouwen onderdrukken en hun geloofsgenoten domineren.
	Twee: ze vinden het verleden beter dan het heden, hoewel ze enkele aspecten van de moderne wereld omhelzen, mocht dat zo uitkomen. Ze zijn dus niet dogmatisch in hun voorliefde voor het verleden.
	Drie: ze maken een duidelijk onderscheid tussen zichzelf als ware gelovigen en anderen. Ze zijn ervan overtuigd dat zij het bij het rechte eind hebben. Degenen die het daar niet mee eens zijn, zijn óf achterlijk óf mogelijk de belichaming van het kwaad.
	Vier: ze trekken ten strijde tegen iedereen die hun geloof betwist. Degenen die de uitvoering van hun agenda dwarsbomen moeten verbaal of fysiek worden bestreden. Vijf: ze isoleren zichzelf, zetten emotionele kwesties op scherp en beschouwen verandering, samenwerking, onderhandeling en andere pogingen om verschillen de wereld uit te helpen als een teken van zwakte.

Politiek, geloof en seks

Een verslaggever van Playboy vroeg Carter of hij zich, als christen, superieur waande. Carter in Our Endangered Values:

'Ik citeerde enkele passages uit de Bergrede van Jezus, waarin hij weigert onderscheid te maken tussen degenen die hebben gemoord en zij die in hun hart vervuld zijn met haat en tussen degenen die overspel hebben gepleegd en zij die met lustgevoelens naar een vrouw hebben gekeken.

Ik ontkende overspel te hebben gepleegd, maar verklaarde dat ik mij in seksueel opzicht aangetrokken had gevoeld tot enkele meisjes die ik kende.

Er brak een storm van kritiek los, ontketend door mijn politieke tegenstanders en beroemde kerkleiders, vanwege mijn lust, en binnen een week verloor ik tien punten in de opiniepeilingen.'

Rampzalige gevolgen

Vooral de eerste en vijfde karaktertrek vervullen Carter met afschuw.

[...]

Want deze kerkbestuurders zijn, aldus Carter,autoritair in plaats van dienend. Zij eisen volgzaamheid van de kudde, waar voorheen beslissingen in overleg met de geloofsgemeenschap (...) werden genomen. Vrouwelijke gelovigen dienen zich vooral onderdanig te gedragen, aan de traditionele autonomie van lokale kerken is een einde gemaakt.

[...]

Helaas gaat het er in de politiek al even autoritair aan toe.

Wist híj als president bruggen te slaan naar het kamp van de Republikeinen, [...] inmiddels waait een andere wind in Washington.

	Het woord compromis komt in het woordenboek van Bush niet voor, hij beschouwt onderhandelen (en diplomatie) als een teken van zwakte.
	Hij heeft zich doen kennen als een ideoloog die leunt op geestverwanten in het Congres en lobbyisten daarbuiten.
	In buitenlandse conflicten vertrouwt hij op de militaire macht van Amerika in plaats van op diplomatie.
	Binnenlandse problemen gaat hij te lijf door overheidsgeld te sluizen naar religieuze instanties, waarmee de door Carter gekoesterde scheiding tussen kerk en staat wordt opgeheven.

Zo is Our Endangered Values een frontale aanval op de regering-Bush [...].

[...]

Our Endangered Values staat al maanden op de bestsellerslijst,zelfs even op nummer één. Een mooi succes voor de wheeler-healer uit Plains, die zich na 1981 miskend voelde door het Amerikaanse volk en nooit heeft begrepen dat het aan RonaldReagan de voorkeur gaf boven de door en door fatsoenlijke JamesEarl Carter.