Citaten uit

Europese waarde: schreeuwen tot je een compromis bereikt

Dromers, realo's en critici uit heel Europa verzameld in de Haagse Ridderzaal

Mark Kranenburg en Michèle de Waard, NRC 8 september 2004

De discussie over Europese waarden is breed opgezet. Gisteren werd een eerste sessie gehouden in de Ridderzaal. De discussies moeten uitmonden in een 'agenda voor de toekomst'.

Europa is één groot poldermodel. Als er iets was waarover de deelnemers aan het debat in Den Haag over Europese waarden het gisteren eens waren, dan was het deze stelling. ,,Schreeuwen, schreeuwen, totdat je een compromis bereikt'', vatte de Britse diplomaat Robert Cooper het bondig samen. 

[...] 

De eerste conferentie over Europese waarden, die gisteren in de Haagse Ridderzaal werd gehouden, leverde enkele stevige discussies op. Het Nexusinstituut uit Tilburg, dat de debattenreeks op initiatief van minister-president Balkenende organiseert, had dromers, realo's en critici over Europa verzameld: 'denkers en beslissers' - Europese ambassadeurs, Kamerleden, Europarlementariërs, managers en intellectuelen. De schrijver Harry Mulisch, de politicus Hans van Mierlo, topman Ben Noteboom van Randstad, de wetenschapper Kees Schuyt, vice-president Herman Tjeenk Willink van de Raad van State - ze waren er allemaal. Zelfs koningin Beatrix en haar schoondochter Mabel van Oranje namen aan de conferentie deel. Dat wil zeggen: als toehoorders.

Balkenende maakt zich grote zorgen over de onverschilligheid en scepsis van de burgers, die de Europese Unie ,,ergens onderweg'' is kwijtgeraakt. ,,We moeten voorkomen dat Europa een onbezielde machinerie wordt die tot stilstand komt'', zei Balkenende. 

Na de conferentie van gisteren volgt nog een aantal internationale bijeenkomsten over de kern van het Europese beschavingsideaal. Aan het eind van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie hoopt de premier een 'agenda voor de toekomst' te presenteren, die besproken zal worden op de top met regeringsleiders van de landen van de Europese Unie.

[...] 

De Brit Cooper [... :] ,,Europa is een rechtsgemeenschap. Macht heeft plaatsgemaakt voor het recht'', zei hij. Dat beschouwde de Brit als belangrijkste Europese waarde. 

[...] 

De Franse filosoof Pierre Manent was het meest terughoudend. Eerder al had hij de speurtocht naar waarden een ,,wanhoopspoging'' genoemd van een organisatie die het zicht op haar politieke motieven verloren heeft. 

[...] 

De sociaal-democraten in de zaal waren het eens met de waarden die Balkenende formuleerde: respect voor mensenrechten, vrijheid, gelijkheid en solidariteit. 

[...] 

Solidariteit moet dan ook worden geherdefinieerd, vond Balkenende. Daarbij kan volgens de premier onderwijs een belangrijke rol spelen. Over dat onderwerp gaat de tweede conferentie, volgende maand in Warschau.