Citaten uit

Pas op voor de VS!

Nederland moet zijn rechtsstaat beschermen 

Lousewies van der Laan (Tweede Kamer, D66), VN 5 juli 2003

De Nederlandse regering wil voorkomen dat de nieuwe Europese grondwet onze rechtsbeginselen  aantast. Maar die worden vooral bedreigd door de Verenigde Staten. 

Er bestaat een wereld van verschil tussen de Amerikaanse rechtsstaat en de Nederlandse. De Amerikaanse 'war on drugs' doet in onze ogen meer kwaad dan goed. Het vermoorden van misdadigers wordt in sommige Amerikaanse staten als het toppunt van recht gezien, terwijl Europeanen de doodstraf als schending van de mensenrechten beschouwen. Met zulke grote culturele en principiële verschillen moet Nederland op zijn tellen passen nu justitie steeds nauwer met de Amerikanen samenwerkt. 

Zo dreigt de rechtsbescherming van Nederlanders uitgekleed te worden door een aantal samenwerkings- en uitleveringsverdragen die de Europese Unie sluit met de Verenigde Staten. Nederland is al koploper in het uitleveren van eigen onderdanen aan de VS. Meestal gaat het om verdachten van xtc-handel, die een veel zwaardere straf wacht dan in Nederland. 

Eenmaal in de VS worden zij onder zware druk gezet om schuld te bekennen. Alleen dan kunnen zij er met een relatief milde straf van afkomen. In de praktijk krijgt dan ook vrijwel geen enkele Nederlander die op verdenking van een drugsdelict aan de VS wordt uitgeleverd, een proces. 

Dat lijkt de komende jaren niet bepaald te verbeteren.

[...]

Behalve via formele verdragen proberen de Amerikanen ook op andere manieren ons rechtssysteem te beïnvloeden. Zo hebben ze luchtvaartmaatschappijen als KLM en Martinair ertoe gedwongen al hun passagiersgegevens beschikbaar te stellen aan de Amerikaanse overheid. Maatschappijen die niet meewerken, worden bedreigd met torenhoge boeten en intrekking van landingsrechten. Van een Nederlander die naar de Verenigde Staten vliegt, is nu bekend waar hij zijn ticket boekt, met welke creditcard hij afrekent, op welk nummer de thuisblijvers te bereiken zijn en of hij wel eens een halal maaltijd bestelt. 

De Amerikaanse douane speelt de gegevens door aan de politie en inlichtingendiensten. Dat alles is in strijd met de privacywetgeving die we in Europa kennen, maar verantwoordelijk commissaris Bolkestein lijkt dat geen groot bezwaar te vinden. 

Daarnaast willen de Amerikanen hun field operations in Europa intensiveren. De 'war on terrorism' en de 'war on drugs' moeten tot ver buiten de landsgrenzen uitgevochten worden. Daarom heeft Nederland ingestemd met de inzet van Amerikaanse opsporingsambtenaren op Nederlands grondgebied. Officieel moeten zij zich daarbij aan de Nederlandse wet houden. Maar omdat die agenten onder vage maar diplomatiek onschendbare functies als global issues officer voor de Amerikaanse ambassade werken, is controle praktisch onmogelijk. 

[...]

Tot nog toe zetten de Verenigde Staten ons rechtssysteem naar hun hand door diplomatieke druk.  Maar de Amerikanen deinzen ook niet terug voor regelrechte chantage. Zo pleit senator Souder voor een economische boycot tegen Nederland als wij onze drugswetgeving niet méér op Amerikaanse leest schoeien. De VS hebben de Rotterdamse haven gedwongen Amerikaanse agenten toe te laten met het dreigement anders de handel lam te leggen.

[...]

Samenwerking met de Amerikanen op het gebied van grensoverschrijdende criminaliteit? Graag. Maar dat is iets anders dan dat Washington zijn wensen aan Nederland oplegt, terwijl de politiek de andere kant opkijkt.

[...]

Het mag niet zover komen dat wij straks leven in een rechtsstaat naar Amerikaans model waarbij we ons vertwijfeld afvragen: waren zij nou zo slim,of wij nou zo dom? Want ik vrees dat het antwoord dan volmondig zal luiden:dat laatste.