Citaten uitWijs lezer op Raad voor JournalistiekPiet Hagen, NRC 30 april 2004 [...] De Raad voor de Journalistiek is opgericht in 1959 en doet uitspraak over klachten tegen journalisten. De raad bestaat voor de helft uit journalisten en voor andere helft uit buitenstaanders. Iemand uit de sfeer van de rechterlijke macht is voorzitter. [...] Anders dan de strafrechter of de civiele rechter kan de Raad voor de Journalistiek geen sancties opleggen. Het oordeel is vooral opiniėrend. Er zijn ook media die het gezag van de raad niet erkennen, wat deze overigens niet verhindert klachten te behandelen. Alle kritiek op de raad ten spijt, er is in de loop der jaren wel een soort consensus gegroeid over de basisregels van het vak. Journalisten moeten feiten goed verifiėren, zo nodig wederhoor toepassen, zich aan afspraken houden, fair en niet tendentieus verslag doen, de privacy respecteren, enzovoorts. Maar de raad oordeelt niet dogmatisch. Er zijn altijd situaties denkbaar waarin ter wille van het algemeen belang van regels kan worden afgeweken. Dan hoeft een journalist zich bijvoorbeeld niet als zodanig bekend te maken en kan hij undercover onderzoek doen. De raad heeft een website waarop iedereen de uitspraken van de laatste veertig jaar kan nalezen. Zo is ook een vergelijking tussen media mogelijk. De Telegraaf leidt het klassement met een score van 93. De middengroep wordt gevormd door de Volkskrant (46), NRC Handelsblad (40), Algemeen Dagblad en Het Parool (elk 32). Gezien hun lagere frequentie scoren ook enkele weekbladen vrij
hoog: Vrij Nederland (21), Panorama (18), Nieuwe Revu (17)
en Elsevier (14). Opvallend laag is het aantal klachten tegen
tv-journaals (8 tegen het NOS Joumaal en tegen RTL Nieuws). Of
dat laatste te danken is Het aantal klachten kan ook beļnvloed worden doordat sommige media de raad niet (meer) erkennen, zoals Elsevier en RTL Nieuws. Maar het kan ook te maken hebben met de functie die een medium zichzelf toedicht. De Telegraaf (93) is minder braaf dan Trouw (7). Tegen NRC Handelsblad zijn de laatste tien jaar twintig klachten ingediend. Ze kwamen zowel van particulieren als van instellingen en bedrijven. [...] Bijna tweederde van de klachten tegen NRC Handelsblad wordt niet ontvankelijk of ongegrond verklaard. Dan gaat het bijvoorbeeld om recensenten die - ook volgens de raad - vrij moeten zijn kritiek te spuien. Of om columnisten en tekenaars als Fokke & Sukke die, binnen bepaalde grenzen, scherp en satirisch mogen zijn. Interessant zijn ook enkele uitspraken over onderzoeksjournalistiek. Wanneer de redactie kan aantonen dat zij zorgvuldig te werk is gegaan, zal de raad klachten afwijzen. [...] De raad publiceert alle uitspraken in het vakblad De Journalist en op zijn website ( www.rvdj.nl ). Ook aan de betrokken media wordt gevraagd uitspraken over henzelf te publiceren. Deze krant doet dat in ieder geval als een klacht gegrond is verklaard. Ook overigens werkt de krant con amore mee. In het verleden hebben twee redacteuren deel uitgemaakt van de raad; uiteraard werden zij niet betrokken bij klachten tegen de eigen krant. Het is niet de taak van een krant klachten uit te lokken. Maar het zou geen kwaad kunnen als bij het colofon standaard werd vermeld dat klagers - als andere middelen falen - terechtkunnen bij de Raad voor de Journalistiek. Piet Hagen, oud-hoofdredacteur van 'De Journalist',
|