Citaten uit

Verhef gezondheid niet tot religie

Koos van der Bruggen, NRC 26 januari 2006

Bij 'te dik' wordt te vaak gedacht aan een voedingsprobleem terwijl het veeleer een sociaal probleem is, meent Koos van der Bruggen.

[... ... ...]

We zouden het niet - of althans niet in de eerste plaats - over een gezondheids- of voedingsprobleem, maar overeen sociaal vraagstuk moeten hebben. Maar in deze tijd waarin de armoede bijvoorbeeld door minister Zalm wordt weggerelativeerd, is dat natuurlijk een groot taboe.

[...]

Waar komt de fixatie op (on)gezond leven toch uit voort? Eén van de oorzaken is een toenemende medicalisering van het dagelijkse leven. Er kansteeds meer en daarom moet er ook steeds meer. Daarbij valt de invloed van de voedings- en farmaceutische industrie niet te ontkennen. Al die gezondheidsschappen in de supermarkt moeten gevuld worden. En voor de overheid is een verantwoord spotje op Postbus 51 een stuk gemakkelijker dan de echte oorzaken aan te pakken. Vergeet ook niet al die voedings- engezondheidsspecials op tv en in de kranten. Last but not least hebben we dan nog de gezondheids- en voedingswetenschappers en hun adviesradencompleet met eigen belangen.

Het moge duidelijk zijn: gezondheid is bijna een nieuwe religie. Zijn we door de secularisering de bemoeizucht van priesters en dominees kwijt,nu hebben we de hogepriesters van het gezonde leven. Dit alles leidt tot een nieuwe vorm van paternalisme en bemoeizucht. En waar niet meer met helen verdoemenis gedreigd kan worden, gebeurt dat met alarmerende waarschuwingen en strafkortingen voor de ongezond levende zondaar. Deze bemoeizucht is erger dan vetzucht.

Ik pleit ervoor de aandacht te richten op vragen als: waar komt zo'n gezond-leven-debat vandaan, hoe belangrijk is het probleem en komen alle mogelijke (vooral ook sociale en economische) oorzaken wel in beeld? En hoe kan het hypekarakter van de huidige discussie overstegen worden? Ook is de vraag van belang hoever de verantwoordelijkheid van de overheid zich uitstrekt. Enerzijds liberalisering en vrije markt in de voedings- engezondheidssector bepleiten en anderzijds moralistische zorg tentoonspreiden over onze dikkerds - dat kan natuurlijk niet. En als het vooral om een sociaal probleem gaat, dan wordt het paard achter de wagengespannen door via strafkortingen en hogere premies [...] de solidariteit verder uit te hollen.