Start Omhoog

Citaten uit

Buiten spelen is leerzaam en goed voor kinderen

Peter van der Naald, De Stentor 8 maart 2006

Kinderen hebben spelen niet meer zo veel buiten als vroeger, terwijl dat juist zo goed voor hen is. Ze verzinnen er eigen spelletjes, maken samen met kameraadjes eigen spelregels, leren incasseren en het is nog gezond ook. 

[...]

Uit recent onderzoek blijkt dat kinderen hier juist het minste buiten spelen. Ze hebben andere bezigheden en ouders en leerkrachten zien er te weinig het nut van in. 

Toch is buiten spelen belangrijk. Buiten zoeken kinderen elkaar op en spelen samen. Ze verkennen de wereld samen en horen elkaars mening over allerlei zaken. Tussendoor leren ze omgaan met elkaar, ze leren samenwerken en omgaan met verschillen en allerlei omstandigheden. Ze vormen een groep en leren te vertrouwen op elkaar. 

Maar ze leren nog meer: samen buiten bezig zijn is anders dan samen een puzzel in elkaar leggen of tv kijken. Ze leren omgaan met weerstand - het waait altijd van de verkeerde kant als je op de fiets bent - omgaan met onverwachte dingen, compromissen sluiten met vriendjes, afspraken maken en nakomen, enzovoort. 

Computer 

Leren ze dat binnen niet? Slechts ten dele, binnen is toezicht van ouders en de spelregels zijn door volwassenen bedacht. Het is niet in elk gezin 'gewoon' om een hut te bouwen van dekens die je van je bed afhaalt en meeneemt naar de zolder. Als kinderen binnen spelen, komt dat snel neer op tv kijken of computerspelletjes doen. 

Geen zaken die je samen doet, maar alleen in elkaars nabijheid. Speelgoed is er in overvloed, vaak zelfs te veel en dat maakt een kind niet creatief. 

Als het al spelen wordt, hebben vooral jonge kinderen al snel de indruk dat speelgoed van de ander leuker is als het eigen spel. Het zal niemand verbazen dat dit tot geruzie leidt en dat ouders dan ingrijpen om de rust te herstellen. Er gaat weinig opvoedends en ontdekkends van uit. 

Geen watje

Buiten zijn kinderen op zichzelf aangewezen en bepalen zelf de spelregels.   Sociale omgang, acceptatie, creatieve oplossingen voor simpele problemen,
weerstand bij tegenslag (want wie wil  in de groep 'het watje' zijn?). Daar steken ze buiten meer van op.

Sociaal onhandige kinderen die moeilijk met anderen kunnen omgaan en vaak ruzie hebben, moeten misschien wat meer buiten spelen. Daar zijn ook  anderen dan de eigen ouders die corrigerende opmerkingen maken als dat  nodig is, Het is gezond voor een kind om daar mee om te leren gaan. 

[...]

Buiten spelen betekent ook energie kwijt raken, moe en vuil thuis komen. Moe worden is prima en verlegt grenzen, vuil worden is leuk en kweekt weerstand. Het zijn niet voor niets kinderen die veel buiten spelen die weinig ziek zijn en nooit verzuimen op school. 

Achterbank

Veel kinderen van tegenwoordig zijn 'achterbank kinderen'. Ze moeten van alles: van school, via een vlug kopje thee naar paardrijles. Daarna zwemles en dan naar huis om te eten. Morgen wacht de verzorgpony en de club. Alweer een dag niet lekker buiten gespeeld. 

De reden dat kinderen niet buiten spelen ligt waarschijnlijk bij de ouders. In de ogen van ouders is de wereld een stuk minder veilig dan vroeger. Ze hebben liever een kind dat bij een vriendje thuis speelt als een kind dat door dorp of buurt wandelt. Op zoek naar avontuur met vriendjes dat niet controleerbaar is. 

Overbeschermend gedrag van ouders verstikt een kind. Een kind dat sociaal
in balans is, dat met anderen leert omgaan, dat met weerstand kan omgaan,
leert van de omgang van leeftijdgenootjes in een omgeving die het zelf mee creëert.

Peter van der Naald is onderwijspublicist

Start Omhoog