Citaten uit

'Onze allochtone leerlingen zijn in verwarring'

Mark Duursma, NRC 8 februari 2003

Voorzitter Verlaan van het Amsterdamse ROC, vreest radicalisering van moslimjongeren niet. ,,Het ligt altijd genuanceerder.''

[...] Vandaag praat Verlaan met burgemeester Cohen over dreigende radicalisering van moslimjongeren. Media berichtten de afgelopen weken over meisjes met sluiers en jongens die worden geronseld voor de jihad. Een beeld ontstond dat een opgroeiende generatie allochtonen niets te maken wil hebben met de Nederlandse samenleving. Dat er op schoolpleinen een strijd losbrandt tussen moslims en niet-moslims, al dan niet aangewakkerd door 11 september.

Verlaan gelooft niet dat de Bin Laden-plaatjes wijzen op een afkeer van de Nederlandse samenleving.

,,Onze leerlingen proberen een plek te vinden: waar hoor ik bij? De meesten zijn in Nederland geboren, maar thuis heerst, met dank aan de satelliet, het Turks en Arabisch. Ze zijn in verwarring. Ze weten niets van hun eigen achtergrond en voelen zich niet echt Nederlands. Ze missen de intellectuele vaardigheden om dat zoeken naar identiteit te relativeren. Of om, zoals bijvoorbeeld de Iraanse schrijver Kader Abdolah dat doet, de meerwaarde van een dubbele cultuur te benutten. Wij proberen ze hun plek te laten vinden in de Nederlandse samenleving.''

[...]

De islamitische gezichtssluier maakte het ROC van Amsterdam vorige maand niet alleen tot de grootste, maar ook de bekendste onderwijsinstelling van Nederland. De aankondiging, en invoering op 23 januari, van een verbod op het dragen van de gezichtsbedekkende sluier zorgde voor een hausse aan media-aandacht. Politici, columnisten en collega-schoolleiders spraken hun steun uit.

Deze week pleitte het CDA voor een wettelijk verbod, als scholen er zelf niet uitkomen. Gisteren besloten de middelbare scholen in Amsterdam de sluier te verbieden.

[...] Tegenover de praktische argumenten van de school - moeizame communicatie, werkgevers willen geen stagiaires met sluier - staan de religieuze motieven van de leerlingen.

,,Die meisjes hebben zich serieus in de materie verdiept, ze zijn ook goedgebekt. Het probleem is dat ze erg star zijn in hun religieuze overtuiging. Een gesprek over verschillende opties binnen die overtuiging is niet te voeren, hun visie op het geloof prevaleert. Ik geloof niet dat het terug te voeren is tot puberaal provoceren, maar het heeft wel te maken met de puberteit. Ze zoeken naar de zin van het leven, en klemmen zich vast aan antwoorden. Dat antwoord kan twee kanten op: verloedering of verkloostering. Deze meisjes kiezen voor het laatste.''

Deze week schreef de Volkskrant over twee jongens, waarvan één ROC-leerling, die geronseld zouden zijn voor de jihad in Tsjetsjenië. Gisteren waren de jongens weer thuis. De politie onderzoekt nog wat de achtergrond van hun verdwijning is.

,,Of jongens die van school verdwijnen geronseld zijn, weet je nooit zeker'', zegt Verlaan, ,,daar moet je niet over gaan speculeren. Maar we zien wel dat moslimjongens meer naar elkaar toe trekken dan voorheen. Tijdens discussies bij maatschappijleer horen docenten regelmatig antisemitische en anti-Amerikaanse uitspraken. Beheerders van de open leercentra zien dat jongens Arabische websites zitten te bekijken, dat is niet toegestaan. Ik heb liever dat het op school gebeurt dan thuis of op straat, nu kun je er nog enige regie op houden. Ik vind wel dat scholen geholpen moeten worden. Gemeenten en AIVD zouden beter moeten kijken naar wat zich op scholen voordoet.''

Toch is Verlaan niet zo bang voor radicalisering op school.

,,Er zijn wel fundamentalistische kernen, maar ik heb niet de indruk dat het om grote groepen gaat. De meeste allochtone leerlingen hebben dezelfde wensen als hun Nederlandse leeftijdsgenoten: ze willen een baan, een huis en een gezin. Ik denk dat die pubers die zich nu afzetten tegen de Nederlandse samenleving, over tien jaar richting Nederland zijn geschoven. Waar we aan moeten wennen is dat veel allochtone jongeren, anders dan Nederlandse jongeren, religieus zeer betrokken zijn.

,,Wat we in ieder geval niet moet doen, is Bushiaans optreden. Repressie heeft geen enkele zin. Die radicale islam is aantrekkelijk voor deze leerlingen omdat wij ze de afgelopen jaren teveel los hebben gelaten, en omdat ze thuis ook geen enkele steun hoeven te verwachten. Daarom zoeken ze anderen om zich aan te hechten.''