[Terug naar Bronnen - Moslima's] 

Citaten uit

Steenhuis, Paul
Puber tussen hotpants en gezichtssluier,
NRC 2003-jan-11

Moslimmeisjes die een sluier willen dragen, hebben de les geleerd van minirokken en punkkapsels, schrijft Paul Steenhuis. Pubers gebruiken hun uiterlijk als protestmiddel.

Hoe shockeer je als puber in Nederland anno 2003 het meest?

Door rond te lopen met je blote buik, zodat je navel-piercing goed uitkomt boven je extreem laag hangende spijkerbroek?

Of door geheel gesluierd in de schoolbank te gaan zitten?

Het antwoord is makkelijk: door het laatste te doen, natuurlijk.

Pubers hebben een feilloos instinct als het gaat om volwassenen en autoriteiten echt te irriteren. Ze weten precies dat te doen wat nu juist echt niet kan. Ze weten taboes in de samenleving intuïtief te vinden.

Punks staken veiligheidsspelden door hun wang in plaats van mooi en gezond te zijn. Meisjes in de jaren zestig en zeventig trokken minirokjes en hotpants aan, in plaats van zich decent te kleden, zoals hun ouders, de hele samenleving wilde. Ze waren rebels.

Het getuigt van puberlef om vandaag de dag naar school te komen in gewaden die duidelijk verwijzen naar strengere vormen van de islam, terwijl heel de wereld (althans in het westen) nog lang niet uitgepraat is over de gevaren van extreem gelovige moslims na de aanslagen van 11 september, en nu vrijwel geen politicus in Nederland meer om onderwerpen als integratie van allochtonen en de positie van de moslimvrouw heen kan.

Het is precies dat wat drie Nederlands-Marokkaanse meisjes gedaan hebben: sinds twee maanden gaan zij naar school, de beroepsopleiding ROC in Amsterdam, in een niqaab: een hoofddoek met een gezichtssluier die alleen de ogen nog vrijlaat. De voorzitter van de school, Ankie Verlaan, wil dat verbieden, omdat non-verbale communicatie van belang is bij de opleiding en een toekomstige baan in de juridische of maatschappelijke dienstverlening.

Hoewel het maar om drie meisjes gaat, is sinds het nieuws vorige week bekend werd, de aandacht voor de kwestie in de media enorm. [...]

Het is natuurlijk het verband met de islam, en de opvattingen in de islamitische cultuur over vrouwen en seks, die de daad van de meisjes zo in het midden van de media-aandacht plaatst.

Meestal is er zulke aandacht als pubermode te bloot is. Want dat is de lijn waarlangs de ondeugd en de mode - en de seksuele vrijheid van de vrouw - zich de afgelopen eeuwen in het westen heeft ontwikkeld.

De Marokkaanse meisjes (eigenlijk Nederlands, maar van in Marokko geboren ouders) die zich nu op de ogen na willen versluieren zijn de nieuwe 'ondeugende' meisjes.

"Ik word niet onderdrukt, want dat is wat veel mensen denken. Het hoeft niet van mijn ouders. Ze laten me vrij. Het mag."

Dat in de koran nergens staat dat je je gezicht verbergen moet, dat Nederlandse korangeleerden inmiddels betoogd hebben dat de profeet helemaal niet door gesluierde vrouwen omringd was - het zal weinig uithalen. De meisjes luisteren naar een imam die hen vertelt dat ze in de hemel komen als ze een sluier dragen, vertelde de Amsterdamse wethouder jeugdzaken Rob Oudkerk donderdag op tv. Hij wil met de meisjes praten

[...] De vrome Amsterdamse meisjes met sluier hebben een zelfde kont-tegen-de-krib-mentaliteit die ook spreekt uit de single Kut-Marokkanen van de Nederlands-Marokkaanse rapper Raymzter, die afgelopen najaar de Nederlandse hitlijsten besteeg. Daaruit sprak ook een houding van: jullie hoeven ons niet te vertellen dat we integreren moeten, wij kiezen zelf wel bij wie we horen.

`De meisjes zetten zich af tegen de maatschappij, zei de voorzitter van het Amsterdamse ROC, Ankie Verlaan, in Het Parool. `Ze zeggen dat het geloof hun dat gebiedt, maar wij geloven dat het de puberteit is.' De school onderzoekt inmiddels of ze het dragen van de gezichtssluier kan verbieden. Niet op religieuze gronden - dat kan niet vanwege de godsdienstvrijheid in ons land - maar om praktische redenen: de leerlingen worden opgeleid voor banen in de maatschappelijke en juridische dienstverlening, waarbij non-verbale communicatie van belang is. Met een sluier voor je gezicht kan dat niet en is de kans op een baan erg klein. [...]

Als de rebelse houding van de Marokkaanse meisjes overeenkomt met die van de bh-verbrandende minirokdraagster uit de jaren zestig en zeventig - waarin zit dan het verschil?

Die schuilt natuurlijk in de houding ten opzichte van seksualiteit, met name de vrouwelijke seksualiteit van de moslimpubermeisjes. [...]

Met je kont schudden, jongens uitnodigen aan je te zitten: het is niet alleen een bijna ironisch, ouderwets (om niet te zeggen belegen) beeld dat de Cheeky Girls presenteren van het klassieke westerse 'ondeugende meisje' - het is ook precies alles waar de islamitische gesluierde en hoofddoek dragende meisjes niets van hebben moeten.

Zij bedekken graag zo veel mogelijk van hun lichaam omdat ze niet willen dat mannen hun lichaam zien. Ze willen zedig zijn, hun seksualiteit uitsluitend voor binnenshuis en hun wettige echtgenoot bewaren, zoals de profeet het wil.

In het hoofdstuk `Islam en seksualiteit' in het boek In het huis van de islam (Sun, 1997) legt Willy Jansen, hoogleraar vrouwenstudies, uit dat in de islam zowel mannen als vrouwen actieve seksualiteit toegedacht wordt, maar dat de angst voor de gevolgen van vrouwelijk actieve seksualiteit groot is: invloedrijke islamitische denkers als Abu Hamid Al-Ghazali (elfde eeuw na Chr.) zien vrouwen als `onverzadigbare creaturen die vreemde mannen het hoofd op hol kunnen brengen'. Als ze niet ingetoomd worden kan dat leiden tot seksuele chaos, fitna, een term die ook verleiding betekent. Die angst voor verleiding in de islam, vooral door de vrouw, is groot, en die leidt weer tot ontucht (zina) `waartegen in de Koran maar liefst in 27 verzen gewaarschuwd wordt'.

Dat, plus de Noord-Afrikaanse maagdelijkheidscultus, plus het idee dat de man voor de deugdzaamheid van de vrouw verantwoordelijk is, vormt een belangrijke basis voor het idee dat een vrouw beter binnen kan blijven, en als ze dan toch buiten komt het liefst zo bedekt mogelijk, met hoofddoeken, gezichtssluiers of burqa's. Want anders gaat het blijkbaar helemaal mis - en kom je misschien in de hel.

De Amsterdamse leerlinges van het ROC voegen zich met hun sluier geheel naar die traditie van religieus geïnspireerde angst voor vrouwelijke seksualiteit en seksuele chaos. En dat gaat volledig in tegen de westerse opvatting, weerspiegeld in de populaire cultuur, waarin niet-islamitische jonge vrouwen juist steeds minder last hebben van zulke angsten. Die beginnen steeds duidelijker seksuele eisen te stellen - zo zingt de (christelijke) zwarte Amerikaanse vrouwelijke rapper Missy E op haar voorlaatste cd So addictive : `I don't need a one minute man'- een man die in een minuut klaar is, die hoef ik niet.

Meer nog dan in de hoofdoek, komt in de niqaab al het protest tegen die seksuele vrijheid en westerse manieren tot uiting. Deze week kreeg de 12-jarige basisschoolleerling Jasmin Bensid uit Amsterdam te horen dat ze haar hoofddoek niet meer op school mocht dragen. Haar vader zei het zo: `Jullie laten je tieten, kont en navel zien. Dat is jullie vrijheid. Geef ons de vrijheid iets te bedekken.'

Uit een reacte:
Overbeek, I. van, Sluiter en emancipatie, 18 januari 2003

"Misschien zijn deze meiden wel de voorlopers van de derde feministische golf, een golf die het nieuwe keurslijf van de 21^ste eeuw, belichaamd door schaar geklede en ook nog eens hyperslanke Cheeky Girls, ter discussie stelt."

[Terug naar Bronnen - Moslima's]