Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English

Wat is er mis met onze kinderen?

... Of met ons...?

Een willekeurig berichtje uit een willekeurige krant. Dagelijks nieuws. Je vraagt je af: wat is er toch mis met onze kinderen?

Tegenwicht stelt de vraag liever zo: wat is er mis met de manier waarop wij met onze kinderen omgaan? Welk tegenwicht zou hier nu van nut zijn?

Tegenwicht verzamelde hier ideeën en artikelen over.

 

Meisje met sigaret mishandeld

Een 15-jarig meisje uit D. heeft gisteren aangifte gedaan van mishandeling door een ander meisje. Daarbij zou een sigaret op haar wang zijn uitgedrukt. Het 15-jarig meisje zou naar buiten zijn geroepen door iemand die haar vervolgens aan de haren trok, schopte en met de sigaret bewerkte. Dat zou gebeurd zijn omdat het slachtoffer 'vuil' naar haar gekeken had.

In het kort

De kinderen van nu groeien op in welvaart en in vrij grote vrijheid. Toch zijn er zorgen over hen. Glijden ze niet af naar een normloosheid? Redden ze zich later wel?

De meeste kinderen leven in vrij besloten gezinnen waarin veel tv wordt gekeken en niet zo veel met elkaar gesproken wordt. Er is ook een tendens tot verwenning: spullen geven, soms in plaats van persoonlijk aandacht.
De scholen zijn erg groot en gaandeweg meer onpersoonlijk.
De samenleving biedt een waaier aan culturen met elk hun normen en waarden. Er is een overvloed aan informatie, maar een gebrek aan referentiekader; een spirituele leegte.
Jongeren moeten keuzen maken en de zingeving van hun leven ontwikkelen.

Er gaan steeds meer stemmen op voor een veel strenger, een zero-tolerantie  aanpak.

Tegenwicht wil niet terug naar de oude normen en waarden die met dwang werden opgelegd. Tegenwicht zoekt naar andere normen en waarden die anders worden overgebracht, namelijk op een persoonlijke wijze. Dit kan alleen op kleinere scholen en in gezinnen waar, in en buiten het gezin, persoonlijke betrokkenheid op elke individuele jongere mogelijk is.

Lees nu het artikel

De jeugd van tegenwoordig 
Welke normen en waarden dan? 
Hoe deze normen en waarden over te brengen? 
Voorwaarden 
Zinvolle projecten 
Buurtvaders 

De jeugd van tegenwoordig 

Onze kinderen groeien op in een welvarend land. Er is genoeg voor iedereen, al laat de eerlijke verdeling wel iets te wensen over. Zij groeien ook op in een relatief grote vrijheid.
Zij groeien op in kleine gezinnen waarin ze bewust gewenst zijn. Onze gezinnen hebben een besloten klimaat. In zekere zin biedt dit veiligheid, maar ook beperkingen. Er is een tendens zichtbaar om ook in het gezin min of meer ieder zijn eigen leven te leiden, veel tv te kijken en niet al te veel echt met elkaar te spreken. Er is ook een tendens om kinderen te verwennen.

De scholen worden almaar groter. Hier verdwijnt het persoonlijke contact juist meer en meer.
De samenleving als geheel biedt een waaier aan culturen en aan stelsels van normen en waarden. De jeugd vormt hierin een eigen groep met haar eigen variëteit aan culturen.

Jongeren staan dus voor veel keuzen. Kleding, haardracht, vervoermiddel en symbolen geven aan bij welke groep ze zich rekenen. Er is ruime keuze om zich een identiteit aan te meten en deze ook innerlijk op te bouwen. Er is een overvloed aan informatie en prikkels, maar geen helder referentiekader om die een plaats te geven. Eerder is er sprake van vervlakking en spirituele leegte in de samenleving. Het is ook erg veel 'ieder voor zich', niet meer 'God voor ons allen', maar 'de markt voor ons allen' - weinig gemeenschapsgevoel.

De agressiviteit van jongeren lijkt toe te nemen. De oorzaken hiervan zijn: verveling (gebrek aan een uitdagende taak) en een gebrek aan frustratie tolerantie  en zelfbeheersing, dan wel gebrek aan correctie en sturing. De jeugd is overigens niet zonder normen, maar heeft andere, eigen normen ontwikkeld: 'wees stoer, keep cool, zorg dat je kunt kicken en lachen!'

Wij willen niet terug naar de oude normen en waarden die onder dwang gehoordzaamd moesten worden. Liever zien wij andere normen en waarden die op een andere manier worden overgebracht. Tegenwicht verzet zich tegen een zero tolerantie beleid. Onze kinderen zijn wel iets meer waard dan dit.

Welke normen en waarden dan? 

In de opvoeding na Auschwitz kan gehoorzaamheid aan het gezag geen eerste deugd meer zijn. Evenmin kan in een multiculturele samenleving geen sprake meer zijn van één stelsel van normen en waarden dat dan het juiste zou zijn. Ook het 'je mond houden', het zich rustig houden en het gevoel maar inslikken is intussen afgevallen als norm; het is beter gevoelens te voelen en te uiten, te delen met anderen. 

De nieuwe norm is respect. Respect voor het anders-zijn van anderen, respect voor het leven, de natuur, de cultuur, de dieren. Ook respect voor de dingen; het is niet goed om iets dat kapot is, meteen te vervangen alsof het oude geen waarde had. 

De nieuwe waarde is samenwerken, rekening houden met anderen, goed communiceren met anderen. Eerlijk aangeven wat je voelt en wat je wilt, maar ook luisteren naar anderen.

Het wordt dan mogelijk verantwoordelijkheid te dragen. De betekent ook de bereidheid om antwoord te geven op vragen. Verwende kinderen hebben niet geleerd verantwoordelijkheid te dragen.

Respect, samenwerken en verantwoordelijk zijn impliceren zelfbeheersing, zelfsturing. Dit impliceert sociale vaardigheid. Waarom wel les in wiskunde en niet in deze voor iedereen belangrijke vaardigheid? Zelfbeheersing is iets anders dan gehoorzaamheid. Je leert dit door er de kans voor te krijgen: doordat je zelf keuzen kunt maken en dat er iemand over je schouder mee kijkt of het allemaal al lukt - en zo niet, die dan toch bij je blijft. Kinderen leren dit niet door alsmaar beschermd binnen te zitten of in een auto vervoerd te worden, eerder door zelf buiten te spelen. 

Hoe deze normen en waarden over te brengen? 

Wij pleiten voor een persoonlijke betrokkenheid van individuen bij individuele jongeren. Een persoonlijke stem die ook aanspreekt op gedrag. Dus niet alleen een functionele imanier van benaderen. Dit kan alleen op kleinere scholen. Dit kan in gezinnen waar wel grenzen zijn maar ook ruimte voor verantwoordelijkheid, communicatie en persoonlijk contact. Het kan in tehuisgroepen waarin persoonlijk contact de norm is, dus verschil in benadering kan bestaan en waarin 'gelijke monniken, gelijke kappen' niet het beleid is - de monniken zijn namelijk niet gelijk. Voor persoonlijk contact is het nodig te luisteren naar de jongere, naar diens beleving, diens innerlijk.

Daarbij dient er ook ruimte te zijn voor het beleven en uiten van 'negatieve gevoelens', zoals bijvoorbeeld jaloezie. Dit is iets anders dan het gedrag van de jongere zien te beheersen. Het is ook iets anders dan de jongeren alles in grenzeloze vrijheid maar zelf uit te laten zoeken. 

Normen en waarden breng je over door ze voor te leven. Dit vergt dus ook van de ouders en andere opvoeders zelfbeheersing, samenwerking en vooral respect - ook respect voor het kind. 
Het vergt ook een persoonlijke wijze van overbrengen, dus een persoonlijke manier van met elkaar omgaan - waar dan dus wel tijd voor moet zijn. Opvoeders moeten er zijn en de verantwoordelijkheid ervoor niet afschuiven op derden of op de staat.

Voorwaarden 

Respect voor het anders-zijn van de ander vergt een samenleven van individuen. 
Wel, het proces van individualisering van de samenleving lijkt nu wel ver genoeg voortgeschreden, zo niet doorgeschoten te zijn. Er is nu dus aandacht nodig voor de gemeenschappen van mensen. Hoe kleinschaliger deze georganiseerd zijn, hoe meer er kans is op een persoonlijk contact tussen de leden ervan. Wat we nu zien is enerzijds individualisering en anderzijds schaalvergroting. Wat we missen is het juiste midden hier tussen: kleine gemeenschappen. Kleine gezinnen zijn er al - nu nog de klassen en de buurten.

Zinvolle projecten

Dit zijn projecten waarin de jongeren persoonlijk worden aangesproken en begeleid. Training is sociale vaardigheden is een noodzaak. De kinderen leren dan zich in te leven in een ander; ze leren zo empathie, ze leren warmte te geven en te ontvangen en ze leren autonomie. Empathie, warmte en autonomie zijn de sleutelwoorden voor alle opvoeding, aldus Adorno. 
Virginia Sussenbach leidde zo'n project: een cursus in normen en waarden. 

Ook training in sociale vaardigheden helpt bij problemen in het heden en kan toekomstige problemen voorkomen.

Vooral de kunst van het luisteren zouden... de leerkrachten meer moeten toepassen

'Gevoelens moet je aanleren' is ook zo'n project.

Voor alles geldt: luisteren naar kinderen, ook naar crimineeltjes....


Coach projecten voldoen hier aan en deze bleken ook succesvol te zijn. 
Projecten als Communities That Care, CTC, bleken ook goed te werken.
Ook de buurtvaders deden het goed.
Ook in de soms roerige voetbalwereld doen coaches uit de eigen vereniging het vaak goed bij de begeleiding van supporters en elftallen.
Voorts zijn er de zogeheten vensterscholen en is er de buitenschoolse opvang

De clou is: persoonlijke betrokkenheid bij jongeren die als individu, als persoon, benaderd worden.

Roethofprijs voor buurtvaders
Wegener Dagbladen 31 oktober 2000
Het Marokkaanse ‘buurtvadersproject’ in Amsterdam heeft de Hein Roethofprijs 2000 gewonnen. De jury toonde zich onder indruk van dit project, dat na de rellen in Amsterdam-West in 1998 uit particulier initiatief werd geboren.
De vaders besloten toen zelf de straat op te gaan om de sociale controle in de buurt te vergroten.

Europese prijs voor buurtvaders
Wegener Dagbladen 19 december 2000.
BRUSSEL – Het Amsterdamse Buurtvadersproject van de stichting Al Mawadda heeft gisteren in Brussel de Europese prijs voor Misdaadpreventie in de wacht gesleept. Aan de prijs is een geldbedrag van iets meer dan 22.000 gulden verbonden.
De buurtvaders moesten het ‘opnemen’ tegen genomineerden uit Engeland, Zweden, Frankrijk, Denemarken en België. Er was een tweede Nederlandse kandidaat, het project,,Kennen en Gekend worden"van het Eindhovense zwembad De Tongelreep. De Stichting Al Mawadda, actief in het stadsdeel Slotervaart/Overtoomse veld, is al winnaar van de Hein Roethofprijs 2000, de Nederlandse evenknie van de Europese prijs. Het bekroonde project kwam voort uit rellen tussen Marokkaanse jongeren en de politie in april 1998 in het genoemde stadsdeel.

Lees meer over dit onderwerp...

 

Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English